CHỐNG DUHRING - Trang 205

vực quân sự, thì lập tức - hầu như là cưỡng bức, thêm nữa, thường là ngược
lại ý muốn của cấp chỉ huy trong quân đội- gây ra những sự thay đổi và
thậm chí cả những sự đảo lộn trong phương thức tác chiến như thế nào-
điều đó chúng ta đã thấy trong tất cả mọi trường hợp xem xét trên đây.
Ngoài ra, việc tiến hành chiến tranh phụ thuộc vào năng suất và vào
phương tiện giao thông ở hậu phương của một nước cũng như ở chiến
trường như thế nào, điều ấy ngay hiện nay bất kỳ một hạ sĩ quan chăm chỉ
nào cũng có thể giải tích cho ông Đuy-rinh rõ. Tóm lại, bất cứ ở đâu và bất
cứ lúc nào, những điều kiện kinh tế và tài nguyên kinh tế đều là những cái
đã giúp cho "bạo lực" chiến thắng, nếu không có những điều kiện và tài
nguyên đó thì bạo lực không còn là bạo lực nữa, và kẻ nào muốn đứng trên
một quan điểm ngược lại để cải cách quân sự, theo những nguyên tắc của
ông Đuy-rinh, thì kẻ đó chỉ có thể ăn đòn mà thôi (1).
Nếu bây giờ chúng ta đi từ đất liền ra biển, thì chỉ riêng hai mươi năm qua
cũng cho chúng ta thấy một sự đảo lộn có một ý nghĩa hoàn toàn khác hẳn.
Chiếc chiến hạm trong cuộc chiến tranh Crưm [61] là thứ chiến hạm hai
boong hay ba boong bằng gỗ, có từ 60 đến 100 khẩu đại bác, chủ yếu còn
chạy bằng buồm và chỉ có một máy hơi nước yếu để làm công việc phụ.
Chiến hạm đó thường chỉ có những cỗ đại bác 32 pao với một nòng nặng
chừng 50 tạ và chỉ vài cỗ 68 pao nặng 95 tạ. Vào cuối cuộc chiến tranh đó,
xuất hiện những pháo đài nổi bọc thép, những con quái vật nặng nề gần như
không di động, nhưng không thể nào công phá nổi đối với pháo binh hồi
bấy giờ. Chẳng bao lâu việc bọc thép cũng được áp dụng vào chiến hạm;
lúc đầu thép còn mỏng, dày độ 4 in - sơ thì đã là một vỏ thép hết sức nặng
rồi. Nhưng chẳng bao lâu sự tiến bộ của pháo binh lại vượt vỏ thép; cữ mối
lần thay đổi chiều dày của vỏ thép, thì lại xuất hiện một thứ đại bác mới,
nặng hơn và dễ dàng bắn thủng vỏ thép đó. Như vậy, hiện nay chúng ta đã
thấy có, một mặt, những vỏ thép dày từ 10,12,14,24 in -sơ (nước Ý có ý
định đóng một chiếc tàu có vỏ thép dày 3 phút ); và mặt khác lại thấy có
những đại bác có nòng xé rãnh nặng 25,35,80 và đến cả 100 tấn ( mỗi tấn
20 tạ ) và bắn những viên đạn nặng từ 300-400, 1700 cho đến 2000 pao với
một cự ly trước kia chưa từng thấy. Tàu chiến nay là một chiếc tầu thủy bọc