CHỐNG DUHRING - Trang 219

chinh phục, kẻ đi chinh phục bị những dân tộc bị chinh phục đồng hoá đi,
và thậm chí phần lớn còn phải nói tiếng nói của các dân tộc ấy nữa. Nhưng
chỗ nào mà trừ những trường hợp đi chinh phục chính quyền nhà nước ở
bên trong một nước trở nên đối lập với sự phát triển kinh tế của nước đó,
như điều đó đã xảy ra từ trước đến nay đối với hầu hết mọi chính quyền ở
một mức độ phát triển nào đó, thì bao giờ cuộc đấu tranh cũng chấm dứt
bằng việc lật đổ chính quyền. Không có ngoại lệ và không thương xót, sự
phát triển kinh tế đã tự mở đường cho nó, ví dụ nổi bật nhất gần đây về
điều đó, chúng tôi đã kể ra rồi : cuộc Đại cách mạng Pháp. Nếu theo thuyết
của ông Đuy-ring, tình hình kinh tế và cùng với nó là cơ cấu kinh tế của
một nước nhất định, đều chỉ phụ htuộc vào bạo lực chính trị thôi, thì người
ta sẽ hoàn toàn không thể hiểu được tại sao, sau năm 1848, Friedrrich
Wilhelm IV, mặc dù có một "đội quân tuyệt vời" nhưng cũng không sao
đem những phường hội thời trung cổ và những sở thích lãng mạn khác gán
cho ngành đường sắt, máy hơi nước và nền đại công nghiệp hồi bấy giờ vừa
mới phát triển của nước ông ta được : hay không thể hiểu được tại sao
hoàng đế Nga dùng những thủ đoạn còn có tính chất bạo lực hơn rất nhiều,
lại không những không thể trả được nợ của mình, mà thậm chí còn không
thể duy trì được "bạo lực" của mình bằng cách nào khác ngoài cách không
ngừng vay mượn của "tình hình kinh tế" Tây âu.
Đối với ông Đuy-ring, bạo lực là tội ác tuyệt đối, đối với ông ta hành vi bạo
lực đầu tiên là tội tổ tông, toàn bộ sự trình bày của ông ta là một lời than
vãn về việc hành vi bạo lực đó đã tiêm nhiễm vào toàn bộ lịch sử từ trước
đến nay như là một tội tổ tông, về việc tất cả những quy luật tự nhiên và xã
hội đã bị cái thế lực ma quỷ ấy, tức là bạo lực, xuyên tạc một cách xấu xa.
Nhưng bạo lực còn đóng một vai trò khác trong lịch sử, vai trò cách mạng
nói theo Mác, bạo lực còn là bà đỡ cho mọi xã hội cũ đang nghén một xã
hội mới[62]; bạo lực là công cụ mà sự vận động xã hội dùng để tự mở
đường cho mình và đập tan những hình thức chính trị cứng đờ và chết - về
những điều đó, ông Đuy-ring đã không nói qua một lời nào. ông ta chỉ thở
dài và rên rỉ mà thừa nhận rằng bạo lực có thể là cần thiết để lật đổ chế độ
kinh tế bóc lột, tiếc thay! mọi việc dùng bạo lực đều làm cho kẻ sử dụng nó