CHỐNG DUHRING - Trang 245

bởi nước đầu tiên trong lịch sử của những nhà tư bản, tức là bởi những
người Ý hồi thế kỷ XV và XVI.
Và nếu Mác là người đầu tiên đã phân tích đến tận gốc phương thức chiếm
hữu vốn có của tư bản hiện đại, nếu Mác đã làm cho khái niệm tư bản phù
hợp với những sự kiện lịch sử mà từ đó, xét cho đến cùng, khái niệm tư bản
đã được rút ra và nhờ những sự kiện lịch sử đó mà nó đã tồn tại; nếu với
điều đó Mác đã giải phóng cho cái khái niệm kinh tế đó thoát khỏi nhưng
quan niệm không rõ ràng và chênh vênh đang còn bám vào nó ngay cả
trong khoa kinh tế tư sản cổ điển và trong những nhà xã hội chủ nghĩa
trước đây, thì điều đó có nghĩa là chính Mác đã tiến hành việc đó với một "
tính khoa học tột cùng và chặt chẽ nhất ", tính khoa học mà ông Đuy-rinh
luôn luôn nhắc đến, nhưng đau đớn thay lại không có được.
Thậy vậy, ở ông Đuy-rinh sự việc lại hoàn toàn khác hẳn. ông ta không hài
lòng với việc thoạt tiên gọi sự trình bày tư bản là một giai đoạn lịch sử, là
"sản phẩm lai căng của câu chuyện hoang đường về lịch sử và về lô-gích",
rồi sau đó lại tự mình trình bày nó như là một giai đoạn lịch sử. ông ta còn
tuyên bố dứt khoát rằng tất cả những phương tiện của sự hùng mạnh về
kinh tế, tất cả những tư liệu sản xuất chiếm hữu, "những phần tham dự
trong thành quả của sức lao động chung", do đó cả tài sản ruộng đất trong
tất cả mọi xã hội có giai cấp cũng đều là tư bản, nhưng điều đó không hề
cản trở ông ta sau đó, lại đem tài sản ruộng đất và địa tô ra khỏi tư bản và
lợi nhuận theo đúng như truyền thống, và chỉ dùng danh từ tư bản để gọi
những tư liệu sản xuất một cách chi tiết ở trang 156 và các trang tiếp theo
của tập "Giáo trình" của ông ta. ông Đuy-rinh cũng sẽ có thể, một cách
cũng có cơ sở như thế, thoạt tiên bao quát ngựa, bò, lừa và chó dưới cái tên
gọi là đầu máy, bởi vì cũng có thể dùng những con vật đó để làm cho xe
chạy ngược, và ông ta có thể trách những kỹ sư hiện nay đã giới hạn tên gọi
đó trong loại xe hiện đại chạy bằng hơi nước, biến nó thành một giai đoạn
lịch sử, vì họ tạo ra những quan niệm kỳ dị, những sản phẩm lai căng của
câu chuyện hoang đường về lịch sử và về lo-gích, v.v; rồi sau đó, cuối cùng
lại tuyên bố rằng cần phải loại ngựa, lừa, bò và chó, ra khỏi tên gọi đầu
máy và danh từ này chỉ dùng cho thứ xe chạy bằng hơi nước thôi. Như vậy