CHỐNG DUHRING - Trang 277

land and houses), và đã giảng giải cho địa chủ là những kẻ cố nhiên không
muốn dùng luật pháp để duy trì tô ở mức thấp - dĩ nhiên không phải là địa
tô mà là tô tiền, - về sự vô ích và vô hiệu của việc đưa ra rằng ngồi mà làm
những đạo dân luật, thành văn, để chống lại đạo luật của tự nhiên (the
vanity and fruitlessness of making civil positive law against the law of
nature). Vì vậy, trong quyển "Quantulumcunque [Concerning Money]"
(1962), ông tuyên bố việc điều tiết lợi tức bằng luật pháp thì cũng ngây ngô
chẳng kém gì việc điều tiết xuất khẩu kim loại quý hay thị giá hối đoái.
Cũng trong tác phẩm đó, ông đã nói lên một quan điểm có ý nghĩa quyết
định dứt khoát về raising of money [1] (ví dụ, mưu toan gọi đồng nửa si
linh của một si linh, bằng cách dùng một ôn-xơ bạc để đúc một số si linh
gấp đôi).
Còn về điểm sau cùng thì Locke và North hầu như chỉ chép lại của Petty
thôi. Nhưng về lợi tức Locke lấy sự so sánh mà Petty đã tiến hành giữa lợi
tức của tiền với địa tô làm điểm xuất phát của mình; còn North thì đi xa
hơn thế và đem lợi tức với tư cách là tô của tư bản (rent of stock) đối lập
với địa tô và đem các nhà tư bản (stocklords) đối lập với bọn chúa đất
(landlords). Nhưng trong khi Locke chỉ tiếp thu một cách hạn chế vấn đề tự
do định lợi tức mà Petty đòi hỏi, thì North lại tiếp thu một cách tuyệt đối.
ông Đuy-rinh đã vượt chính bản thân ông ta, khi ông ta, bản thân là một
nhà trọng thương còn hăng say hơn, theo ý nghĩa là "tinh vi hơn", gạt bỏ
những "Discoures upon Trade" của Dudley North với lời nhận xét rằng
chúng được viết "theo hướng của thuyết mậu dịch tự do". Thật chẳng khác
gì nói về Harvey rằng ông ta đã viết "theo hướng" của thuyết tuần hoàn của
máu vậy. Tác phẩm của North - không nói đến những ưu điểm khác của nó
- còn là một bản trình bày cổ điển, được viết với một tinh thần triệt để kiên
định, về thuyết tự do mậu dịch ngoài nước cũng như trong nước, mà trong
năm 1691 thì đó quả là "một cái gì phi thường"!
Ngoài ra, ông Đuy-rinh còn cho chúng ta biết rằng
North đã là một "thương nhân", hơn nữa, lại là một kẻ vô lại, rằng tác phẩm
của North "không thể được hoan nghênh".
Thật chỉ còn thiếu điều nói rằng một tác phẩm như thế đã "được hoan