qũy một tỷ đó được dùng vào những lần sửa chữa cần thiết trong năm và
đổi mới một phần số vốn thiết bị tiếp nữa nó còn được dùng để làm quỹ dự
trữ đề phòng trường hợp tai nạn và cuối cùng, ở chỗ có thể thì dùng để làm
tăng thêm tư bản đầu tư và tư bản lưu động cũng như để cái thiện đất đai và
mở rộng canh tác.
Dĩ nhiên toàn bộ quá trình thật "khá đơn giản". Người ta đã ném vào lưu
thông: các tá điền ném hai tỷ bằng tiền để trả địa tô và 3 tỷ sản phẩm, trong
đó hai phần ba là tư liệu sinh hoạt và một phần ba là nguyên liệu; giai cấp
không sản xuất ném vào hai tỷ sản phẩm công nghiệp. trong số tư liệu sinh
hoạt trị giá hai tỷ thì một nửa là do địa chủ và tôi tới của chúng tiêu dùng,
còn một nửa thì do giai cấp không sản xuất tiêu dùng với tư cách là tiền
công trả cho họ. Những nguyên liệu trị giá một tỷ thì thay thế cho tư bản
lưu động của giai cấp không sản xuất. Trong số sản phẩm công nghiệp lưu
thông trị giá là hai tỷ, thì một nửa rơi vào tay địa chủ, còn một nửa thì thay
vào những người tá điền, đối với những người này nửa đó chỉ là hình thức
chuyển hóa của số lợi tức tính cho tư bản đầu tư của họ, mà họ trực tiếp thu
đựoc từ tái sản xuất nông nghiệp. Còn số tiền mà người tá điền ném vào lưu
thông khi trả địa tô thì lại trở về tay anh ta nhờ việc bán những sản phẩm
của mình và như vậy nữa trong năm kinh tế tiếp sau.
Bây giờ chúng ta hãy chiêm ngưỡng sự trình bày có tính chất "thật sự phê
phán" của ông Đuy-rinh, sự trình bày vô cùng cao hơn cái "lối trình bày hời
hợt có tính chất truyền thống". Sau năm lần liền nói với chúng ta với một
vẻ đầy bí mật về những điều nghi vấn khi thấy trong biểu kinh tế, Quesnay
chỉ vận dụng những giá trị bằng tiền - hơn nữa điều này lại không đúng -
thì cuối cùng sau khi nêu câu hỏi:
"Thế thì trong sự tuần hoàn của kinh tế quốc dân sản phẩm ròng bị chiếm
hữu với tư cách là địa tô sẽ ra sao". - ông ta đi đến cái kết luận nói rằng
"đối với biểu kinh tế, chỉ có thẻ có một sự lẫn lộn và một sự tuỳ tiện đi đến
chỗ thần bí mà thôi".
Chúng ta đã thấy rằng biểu kinh tế - một bản trình bày vừa đơn giản và tài
tình đói với thời đó về quá trình tái sản xuất hàng năm do lưu thông làm
trung gian - đã trả lời rất đúng là cái sản phẩm ròng đó sẽ như thế nào trong