CHỐNG DUHRING - Trang 315

nhân, chỉ nhằm cho việc sử dụng của cá nhân, do đó chúng nhất định phải
nhỏ bé, tí hon, có hạn. Cũng chính vì thế mà thường thường chúng thuộc về
bản thân người sản xuất. Tập trung, mở rộng những tư liệu sản xuất phân
tán, nhỏ bé ấy, biến chúng thành những đòn bẩy hoạt động một cách mạnh
mẽ của nền sản xuất hiện nay, đó chính là vai trò lịch sử của phương thức
sản xuất tư bản chủ nghĩa và của kẻ đại biểu cho nó - tức là giai cấp tư sản.
Giai cấp tư sản đã hoàn thành sự nghiệp ấy trong lịch sử như thế nào từ thế
kỷ XV, qua ba giai đoan khác nhau: hiệp tác đơn giản, công trường thủ
công và đại công nghiệp, điều đó Mác đã mô tả tỉ mỉ trong phần thứ tư của
bộ "Tư bản". Nhưng giai cấp tư sản, như Mác đã chứng minh cũng trong
phần ấy, không thể biến những tư liệu sản xuất có hạn ấy thành những lực
lượng sản xuất hùng mạnh mà lại không biến chúng từ chỗ là những tư liệu
sản xuất do cá nhân sử dụng thành những tư liệu sản xuất xã hội, chỉ có thể
sử dụng được bởi một số đông người. Thay cho guồng quay sợi, khung cửi
dệt tay, búa thợ rèn là máy xe sợi, máy dệt, búa chạy bằng hơi nước; thay
cho xưởng thợ cá thể công xưởng đòi hỏi lao động chung của hàng trăm,
hàng nghìn công nhân. Cũng như tư liệu sản xuất, bản thân sự sản xuất
cũng biến đổi từ chỗ là một loạt động tác cá nhân thành một loạt động tác
xã hội và sản phẩm cũng từ sản phẩm cá nhân biến thành sản phẩm xã hội.
Sợi, vải, hàng kim loại hiện nay do các công xưởng sản xuất ra, đều là sản
phẩm chung của nhiều công nhân, tức là những sản phẩm phải tuần tự qua
tay của họ thì mới hoàn thành. Về những sản phẩm ấy, không một cá nhân
nào có thể nói được rằng: Cái này là do tôi làm ra, đó là sản phẩm của tôi.
Nhưng ở nơi nào mà sự phân công lao động tự phát trong xã hội là hình
thức cơ bản của sản xuất, thì ở đó sự phân công lao động ấy làm cho các
sản phẩm mang hình thức những hàng hoá mà việc đem trao đổi chúng lẫn
cho nhau, tức là việc mua và bán sẽ khiến cho những người sản xuất cá thể
có thể thoả mãn được những nhu cầu nhiều vẻ của mình. Trong thời trung
cổ, tình hình là như thế. Ví dụ, người nông dân bán nông phẩm cho người
thợ thủ công và mua của người này những sản phẩm thủ công nghiệp. Bây
giờ một phương thức sản xuất mới đã thâm nhập vào trong xã hội những
người sản xuất cá thể, những người sản xuất hàng hoá ấy. Trong sự phân