"đã xác lập một cách chắn chắn những hình thức cơ bản của tồn tại mà
không để mất một chút nào tính chất sâu sắc của tư tưởng". Từ "quan điểm
phê phán thực sự" của ông ta đưa ra "những yếu tố của một triết học hiện
thực, do đó, hướng vào hiện thực của tự nhiên và của đời sống, - một triết
học không thừa nhận một chân trời có thể giản đơn nhìn thấy được, mà
trong sự vận động đảo lộn mạnh mẽ của nó, nó mở ra tất cả đất trời của tự
nhiên bên ngoài và bên trong". Đó là một "phương pháp tư duy mới", và
kết quả của nó là "những kết luận và những quan điểm hết sức độc đáo...
những tư tưởng sáng tạo ra hệ thống ... những chân lý đã được xác định
vững chắc". Ở đây, trước mắt chúng ta là "một công trình bắt buộc phải tìm
sức mạnh của nó ở tính sáng tạo tập trung" - dẫu cho điều này có ý nghĩa là
gì đi chăng nữa" là "một sự nghiên cứu đi đến tận gốc rễ... là một khoa học
căn bản... là một quan điểm hết sức khoa học về vật và người.. là một công
trình tư duy thâm nhập đối tượng từ mọi phía... là một sự phác hoạ sáng tạo
mọi tiền đề và mọi kết luận mà tư duy có thể ngự trị được... là một cái tuyệt
đối cơ bản".
Trong lĩnh vực kinh tế chính trị học, ông ta không những đem lại cho chúng
ta
"những công trình bao quát đối tượng về mặt lịch sử và có hệ thống", thêm
nữa trong đó những tác phẩm lịch sử lại còn được đánh dấu bởi "lối viết sử
một cách cao nhã của tôi", và chúng đã mở đường cho "những bước ngoặt
sáng tạo" trong khoa học kinh tế
mà ông ta còn kết thúc bằng một kế hoạch xã hội chủ nghĩa hoàn toàn do
chính ông ta vạch ra cho xã hội tương lai, kế hoạch này là
"kết quả thực tiễn của một lý luận trong sáng và đi sâu đến tận gốc rễ cuối
cùng",
và vì thế nó cũng toàn thiện toàn mỹ và cũng có tính chất cứu nhân độ thế
như cái triết học của ông Đuy-rinh; vì
"chỉ có trong cái hệ thống xã hội chủ nghĩa mà tôi đã miêu tả trong cuốn
"Giáo trình về kinh tế chính trị và kinh tế xã hội" của tôi thì cái riêng thật
sự của mình mới có thể thay thế cho sở hữu chỉ có tính chất bề ngoài và
tạm thời, hoặc còn dựa trên bạo lực". Tương lai phải hướng theo điều đó.