cần phải nói thêm một lời nào nữa để chống lại những ý kiến hời hợt của
ông Đuy-rinh về vấn đề ấy. Bây giờ chúng ta hãy bàn sang những điều sáng
tạo tích cực của ông ta, bàn sang cái "hệ thống tự nhiên của xã hội".
Xây dựng trên một "nguyên tắc công bằng phổ biến" và do đó, không cần
phải quan tâm đến những sự thật vật chất phiền toái, hệ thống đó bao gồm
một liên bang các công xã kinh tế giữa chúng có.
"Sự tự do đi lại và sự bắt buộc phải kết nạp các thành viên mới, theo những
luật lệ và những quy tắc hành chính nhất định".
Bản thân công xã kinh tế trước hết là
"một sơ đồ bao quát có tầm lịch sử toàn thế giới" và vượt xa những "biện
pháp nửa vời lầm lạc" của một Mác nào đó chẳng hạn. Nó có nghĩa là "một
cộng đồng những người gắn bó với nhau do cái quyền công cộng của họ
được sử dụng một diện tích đất đai nhất định và một nhóm xí nghiệp sản
xuất nhất định, để cùng nhau hoạt động và cùng nhau tham dự vào thu
nhập. Quyền công cộng đó là "một thứ quyền đối với các vật... hiểu theo ý
nghĩa một mối quan hệ thuần túy công pháp đối với tự nhiên và đối với các
cơ quan sản xuất.
Chúng ta hãy để cho các nhà luật học tương lai của công xã sẽ nát óc ra để
tìm hiểu xem điều đó có nghĩa là gì, còn chúng ta thì dám từ bỏ mọi mưu
toan làm công việc ấy. Chúng ta chỉ biết rằng quyền đó hoàn toàn không
đồng nhất với "sở hữu có tính chất nghiệp đoàn của các hội công nhân", sở
hữu này sẽ không loại trừ sự cạnh tranh lẫn nhau, và thậm chí cả sự bóc lột
lao động làm thuê nữa.
Đồng thời, ông ta còn nói qua rằng
quan niệm "sở hữu chung", như người ta cũng gặp thấy ở Mác, "ít ra cũng
là một quan niệm không rõ ràng và đáng nghi ngờ, vì cái quan niệm về
tương lai ấy lúc nào cũng có vẻ như chỉ có ý nghĩa là một chế độ sở hữu có
tính chất nghiệp đoàn của các nhóm công nhân".
Đây lại là một trong nhiều "thói đê tiện" đánh lộn sòng quen thuộc của ông
Đuy-rinh, đối với "tính chất tầm thường của nó" (như bản thân ông ta nói)
"thì chỉ có cái từ tầm thường "bỉ ổi" là hoàn toàn thích hợp", đây lại là một
điều dối trá cũng trắng trợn như một điều bịa đặt khác của ông Đuy-rinh