thật bắt đầu bằng một thứ tồn tại hoàn toàn không có mọi khác biệt bên
trong nào, không có mọi vận động và biến hoá nào; do đó trên thực tế chỉ là
cái giống như sự hư không của tư duy, tức là một sự hư không thật sự.
Trạng thái khác biệt, biến đổi hiện nay của thế giới, trạng thái biểu hiện một
sự phát triển, một sự hình thành, chỉ phát triển từ sự tồn tại - hư không ấy;
và chỉ sau khi hiểu điều đó, chúng ta mới có thể, cũng trong sự chuyển hoá
vĩnh cửu ấy,
"nắm được khái niệm về tồn tại phổ biến, không biến đổi."
Thế là giờ đây chúng ta có được cái khái niệm tồn tại vào một giai đoạn cao
hơn, ở đó nó bao hàm tính cố định cũng như tính biến đổi, tồn tại cũng như
sự hình thành. Đến đây chúng ta thấy rằng
"giống và loài, hay nói chung cái phổ biến và cái đặc thù là những phương
pháp đơn giản nhất để phân biệt, những phương pháp mà không có thì
không thể hiểu được kết cấu của sự vật".
Nhưng đó là những phương pháp để phân biệt về chất; và sau khi đã xem
xét chúng, chúng ta lại đọc tiếp:
"đối lập với giống và khái niệm về đại lượng, coi đó là cái thuần nhất, trong
đó không còn có sự phân biệt nào về loài nữa";
nghĩa là từ chất, chúng ta chuyển sang lượng, mà lượng thì bao giờ cũng
"có thể đo được".
Bây giờ chúng ta thử đem "những đồ thức có hiệu lực chung được phác hoạ
một cách tinh tế" và cái "quan điểm thực sự phê phán" đó ra so sánh với
những sự thô thiển, những ý kiến hồ đồ và những điều tưởng tượng mê
sảng của một Hegel nào đó xem sao. Chúng ta lại thấy rừng lôgích học của
Hegel bắt đầu từ tồn tại - hệt như ở ông Đuy-rinh; rằng tồn tại thể hiện ra là
hư không, giống như ở ông Đuy-rinh; rằng tồn tại - hư không ấy, người ta
bước sang sự hình thành mà kết quả là tồn tại hiện có [1*], tức là một hình
thức cao hơn, được chứa đầy hơn cả tồn tại[2*] - hoàn toàn giống như ở
ông Đuy-rinh. Tồn tại hiện có dẫn đến chất, chất dẫn đến lượng - cũng hoàn
toàn giống như ở ông Đuy-rinh. Để không còn thiếu sót gì về căn bản, ông
Đuy-rinh kề với chúng ta nhân một cơ hội khác:
"Bất chấp tất cả tính chất tiệm tiền về lượng, người ta chỉ bước từ lĩnh vực