CHỐNG DUHRING - Trang 95

Cảm giác không nhất định phải gắn liền với thần kinh, nhưng chắc chắn là
gắn liền với một số thể an-bu-min nào đó, cho đến nay vẫn còn chưa xác
định được chính xác hơn.
Vả lại, những tri thức của ông Đuy-rinh về sinh vật học cũng đã biểu lộ ra
đầy đủ qua câu hỏi mà ông không ngại nêu ra để chống lại Darwin:
"Lẽ nào động vật lại phát triển từ thực vật lên hay sao?"
Chỉ có người không hiểu chút gì về động vật và thực vật, mới có thể nêu ra
những câu hỏi như vậy.
Về sự sống nói chung, ông Đuy-rinh chỉ biết nói với chúng ta như sau:
"Sự trao đổi chất được tiến hành thông qua một sự sơ đồ hoá cấu tạo một
cách uyển chuyển" (cái này là cái gì vậy?)"bao giờ cũng vẫn là một dấu
hiệu đặc trưng của quá trình sống theo đúng nghĩa của từ đó."
Đó là tất cả những điều mà chúng ta biết được về sự sống, thêm nữa nhân
cái "sự sơ đồ hoá cấu tạo một cách uyển chuyển" đó chúng ta bị sa lầy đến
tận đầu gối trong cái mớ những lời rối rắm vô nghĩa của cái lối tiếng lóng
thuần tuý kiểu Đuy-rinh. Vì vậy, nếu chúng ta muốn biết sự sống là gì thì
chúng ta phải tự mình tìm hiểu vấn đề sâu hơn một chút.
Sự trao đổi chất hữu cơ là hiện tượng phổ biến nhất và đặc trưng nhất của
sự sống, điều này đã được các nhà chuyên môn về sinh hoá và hoá sinh nói
đi nói lại không biết bao nhiêu lần từ ba mươi năm nay và ở đây ông Đuy-
rinh chỉ chuyển lời khẳng định đó thành thử ngôn ngữ tao nhã và trong
sáng đặc biệt của ông ta. Nhưng định nghĩa sự sống là sự trao đổi chất hữu
cơ, - điều đó có nghĩa là định nghĩa sự sống là .... sự sống; bởi vì sự trao
đổi chất hữu cơ hay sự trao đổi chất thông qua một sự sơ đồ hoá cấu tạo
một cách uyển chuyển, lại chính là một biểu hiện mà đến lượt nó cũng cần
được giải thích bằng sự sống, cần được giải thích bằng sự khác biệt giữa
hữu cơ và vô cơ, nghĩa là giữa sống và không sống. Như vậy, lối giải thích
đó không làm cho chúng ta tiến thêm được một bước nào cả.
Sự trao đổi chất với tính cách là một sự trao đổi như vậy cũng diễn ra ở bên
ngoài sự sống. Trong hoá học, có cả một loạt những quá trình mà khi có
luồng nguyên liệu đầy đủ thì luôn luôn tạo ra những điều kiện để phục hồi
lại những quá trình đó, hơn nữa lại tạo ra như thế nào để cho ở đây một vật