CHỮ A MÀU ĐỎ - Trang 61

trường hợp của tôi, những điều mang đến niềm an ủi đã gần kề và thực ra
tôi đã hình dung trong trí suy ngẫm của tôi từ lâu trước khi cần phải viện
đến nó. Xét sự chán nản mệt mỏi trước đây của tôi đối với cuộc đời công
chức và ý nghĩ muốn thôi việc đôi lúc thoáng qua đầu óc, thì thấy cái vận số
của tôi lúc này phần nào giống như cái vận số của một anh chàng đang nuôi
trong lòng một ý muốn tự sát thì bỗng nhiên, mặc dù chẳng mong ước, lại
gặp sự tình cờ may mắn là bị người ta giết chết. Tại Phòng Thuế quan này,
cũng như trước kia ở ngôi nhà mục sư cổ, tôi đã sống một thời gian ba năm
trời – một thời gian đủ lâu để cho một đầu óc mệt mỏi được nghỉ ; đủ lâu để
những thói quen cũ trong việc vận dụng trí óc rời bỏ mình, nhường chỗ cho
những thói quen mới ; đủ lâu, thậm chí quá lâu sống trong một trạng thái
phi tự nhiên, làm một việc thực chả đem lại lợi ích gì cũng chẳng có gì
thích thú cho bất cứ con người nào, và tự ngăn cản không cho mình bắt tay
vào một công cuộc lao động lẽ ra, ít nhất đã làm dịu đi được một sự thôi
thúc bồn chồn bên trong tôi. Với lại, nghĩ đến việc người ta tống mình ra
một cách không khách sáo, chàng Thanh tra thất thế cũng không hoàn toàn
phật ý về việc những đảng viên Đảng Uých xem chàng là thù, bởi lẽ sự bất
động của chàng trong công việc chính trị - khuynh hướng của chàng muốn
tùy ý rộng bước lang thang trên một địa hạt khoáng đạt êm ả, nơi mà toàn
thể loài người có thể gặp nhau, chứ không muốn tự hạn chế vào những lối
đi chật hẹp mà ở đó anh em một nhà cứ phải bất đồng chia rẽ - trước đây đã
thỉnh thoảng khiến cho những anh em đồng chí Dân chủ của chàng đặt dấu
hỏi nghi ngờ không biết chàng có phải là bạn không. Bây giờ đây, khi mà
chàng đã nhận được vòng hoa vinh dự của kẻ tử vì đạo (dù không còn đầu
để đội vòng hoa này nữa) thì điểm đó coi như đã được giải quyết, Rốt cuộc,
đối với con người chẳng mấy anh hùng quả cảm như chàng, việc chàng ngã
xuống cùng với sự đổ sụp của cái đảng mà lâu nay chàng đã vui lòng phụng
sự hình như vẫn là phải phép hơn tiếp tục sống sót cô đơn trong khi biết bao
nhiêu người có phẩm chất hơn chàng đã rơi rụng ; rồi để mà cuối cùng, sau
khi trải qua bốn năm sống ăn xin ơn huệ của một chính quyền thù địch, lại
buộc phải xác định lần nữa vị trí của mình và thỉnh cầu ơn huệ còn nhục
nhã hơn nữa của một chính quyền bè bạn.