Xưa kia người ta chỉ nghe thấy những tiếng bôm bốp, veo véo, thôi thì đủ
thứ! - Người ta gọi tôi là kẻ cướp, thằng du côn khốn lạn! - khốn lạn thay
cho khốn nạn; - mẹ tôi còn nói vô nại thay cho vô lại.
Từ mười ba năm nay, tôi không thể đứng trước mặt mẹ tôi đến năm phút -
không, không đến năm phút, mà không làm mẹ tôi phát khùng, không làm
khích động tình thương yêu của mẹ tôi.
Hoạt động ấy, tiếng ồn ấy, cái trò bạt tai thường lệ ấy, bây giờ ra sao rồi?
Người ta gọi tôi là thằng kẻ cướp, thằng du côn, tôi không cấm, tôi đã
quen rồi, - thậm chí tôi còn hơi hãnh diện nữa là đàng khác.
Kẻ cướp! - như trong truyện khắc tranh - Với lại tôi cảm thấy rất rõ là mẹ
tôi vui thú khi hành hạ tôi; mẹ tôi cần vận động, và có thể tập thể dục mà
không cần đi đến sân vận động, tới đó thì mẹ tôi phải vận quần cộc và áo
ngắn. Mẹ tôi mà mặc áo ngắn, quần cộc thì không coi được.
Có tôi, mẹ tôi tập đâm gươm; mẹ tôi bắn chim bồ câu đoạt giải con thỏ,
hạ đổ binh lính pháo thủ
[37]
Vậy là ít lâu nay tôi sống như bó lúa đáng lẽ được nhún nhẩy dưới chiếc
đòn gánh thì lại nằm mốc meo trong một xó, như con ngỗng bị trói chặt
chân, căng phồng lên trước lửa, chẳng có gì làm cho mát mẻ hoặc ấm áp.
Tôi không còn phải đứng dậy để tới gần mẹ tôi, như một tấm bia nhẫn
nhục; - tôi có thể ngồi yên suốt cả ngày!
Cảnh thất nghiệp đó làm tôi lo ngại,
Ngồi không như vậy rất tốt, - nhưng đến khi lại quay về với những thói
quen cũ, khi giờ roi vọt lại điểm, tôi sẽ ra sao? Cái thú an nhàn sẽ làm hỏng
tôi: tôi sẽ mất đi bộ áo giáp của thói quen, chiếc quần cụt của rèn luyện, cái
thớ của tấm da nện!
Vậy thì có chuyện gì đã xẩy ra?
Tôi không hiểu gì hết, nhưng tôi thấy hình như bà Brinhôlanh có dính
dáng thế nào đó trong nỗi buồn đen tối của gia đình, trong cơn giận tái mặt
của mẹ tôi.
Nhưng buổi tối dài dằng dặc, mẹ tôi im bặt không nói gì cả, hai mắt đăm
đăm và môi mím chặt. Mẹ tôi núp sau cửa sổ và vén rèm lên, có vẻ rình
mồi.
