Tôi đã nghe nói về cô trong lớp học: cô trinh nữ ở Đôngrêmy, cô gái chăn
cừu ở Vôculơ!
“Cô trinh nữ đấy, Jắc ạ”
Tôi cảm thấy là mình cần phải xúc động, nhưng tôi không thấy xúc động.
Với lại tôi phải mang nhiều thúng quá!
Mẹ tôi giữ một vai trò bạc bẽo trong gia đình; mẹ tôi muốn làm một
người mẹ gia đình như trong Kinh thánh, nhưng mẹ tôi mới chỉ có thì giờ
để roi vọt đứa con và may áo kiểu Ba-lan cho nó, mẹ tôi biết danh tiếng của
Jan Đa, nhưng lại không biết cái tên trong trắng mà Lịch sử tặng cho bà.
“Ông còn ăn nói bẩn thỉu với thằng bé đến bao giờ!”
Mẹ tôi rụng rời chân tay khi thấy thầy tôi nói với tôi những lời đáng ra
không nên nói, trong lúc tôi đang vác hành lý vào hai giờ đêm, trong một
thị xã tỉnh nhỏ không quen biết...
“Đấy là Jan Đa, - người bố bị kết tội nói nhảm trước mặt con ấy nhắc lại,
- người con gái đã cứu nước Pháp!...
- Phải, mẹ tôi lơ đãng đáp, và có vẻ hài lòng nói thêm: ta có thể đến ngồi
dựa lưng vào đó.”
Chúng tôi đã qua đêm ở đấy, - kể ra cũng hơi cứng nhưng được cái chỗ
tựa lưng.
Một viên cảnh sát trông thấy chúng tôi liền bước tới.
Viên cảnh sát ngỡ chúng tôi là một gia đình cuồng tín đi hành hương, tới
đây thì kiệt sức - nhưng hành lý sao mà lắm thế, - lả bên chân vị nữ thánh
của mình, hắn không gắt gỏng, nhưng bảo chúng tôi phải đi chỗ khác. Hắn
sẵn lòng dẫn chúng tôi tới một quán ăn do chính anh rể hắn mở, ở cuối phố
gần chợ.
“Mình có đói không? dọc đường thầy tôi hỏi mẹ tôi.
- Việc gì mà tôi đói?”
Phải nói là tối hôm qua, thầy tôi đã bàn là nên ăn tối ở quầy ga Viếczông,
sợ rằng nếu không phòng xa sẽ phải ăn rất muộn. Mẹ tôi đã phản đối, và
bây giờ mẹ tôi không ưng người ta ra vẻ oán trách quyết định của mình mà
hỏi có đói không.
