Bà người Pari vẫn đến với mẹ tôi, và tôi chơi với đám con trai của bà.
Chúng hiếu động hơn tôi và không chịu đứng lại giữa boong tàu, môi hé
mở, mũi phập phồng, để thở và uống làn gió nhẹ thoảng qua: làn gió hây
hẩy buổi sáng lay động những chiếc lá trên ngọn cây và đăng-ten trên cổ
các bà đi tàu. Bầu trời trong sáng, các ngôi nhà trắng xóa, dòng sông xanh
biếc; trên bờ, có những vườn hồng đầy hoa nở, và tôi trông thấy mạn cuối
thành phố như đang vui vẻ lao tới!
Ở đàng kia là một chiếc cầu, trên cầu có các bà nông dân bước đi lon ton
cười cười nói nói, và một cụ già đi thong thả, đầu đội mũ to vành và tóc hoa
râm, không có râu, áo rơđanhgốt như áo nhà tu, dáng điệu cũng có vẻ giáo
sĩ.
“Ông ấy đấy, chính ông ấy đấy!”
Có ai đã gọi tên ông già ấy và người ta nhận ra ông.
“Jắc, đấy là nhà thơ của những người đói rách, ông Bêrăngiê
[43]
Thầy tôi nói vậy với tôi, như đã nói: đấy là cô Trinh nữ!
Tôi nhớ hình như thầy tôi đã ngả mũ, và làm bộ trang nghiêm như lúc cầu
kinh. Thầy tôi hết sức kính trọng các bậc danh nhân và thầy tôi có thể chịu
cảm lạnh để chào các vị ấy. Thầy tôi chưa gây được cho tôi lòng sùng bái
đó, và trong lúc người ta nhìn Bêrăngiê đi trên cầu, thì tôi lại nhìn ra xa,
nhìn một cánh đồng, có đàn chim đang lượn tròn xung quanh cây cổ thụ, rồi
sà xuống và nhào vào đám lá liễu hoàn diệp ánh bạc và rặng liễu mềm màu
vàng.
Trong sách địa dư, tôi đã thấy người ta gọi vùng này là vườn hoa của
nước Pháp.
Vườn hoa của nước Pháp! Phải, và tôi, một thằng nhóc, tôi cũng sẽ gọi
vùng này như vậy! Đúng là ấn tượng tôi còn giữ lại được, - những mùi
hương ấy, cảnh yên tĩnh ấy, những bờ sông ấy lác đác những mái nhà tươi
tắn, những bờ sông viền lục và hồng cho dải băng xanh biếc của dòng sông
Loa!...
Dải băng đó lốm đốm đen; thình lình nó ngả sang màu lam pha lục, và
dường như nó cuốn theo cát bẩn hoặc bùn. Đó là gần tới biển và nước thủy
triều tràn vào; sông Loa sắp hết, và Đại dương bắt đầu.
