ông vô số thựclợi nhỏ, nhờ đó ông có thể ngồi soạn quyển sách vĩ đại của
ông Bàn về Lý trí ở người Hy Lạp.
Ông làm quyển sách đó đã ba năm nay, lúc nào cũng có vẻ như nghiến
răng; ông vặn vẹo các luận cứ như vắt quần áo, ông thì ông muốn lập luận
thật chặt chẽ, chứ không muốn lôgic lỏng lẻo, - do đó ông mắc bệnh táo
bón, hình như thế, và ông bị những cơn nhức đầu nặng.
“Bộ óc, cậu thấy không, ông vừa nói với thầy tôi, vừa lấy ngón tay trỏ gõ
vào trán…
- Không phải óc “, thầy thuốc nói, ông này cho là bị đau ruột già; đến nỗi
ông ta không còn biết rõ có phải ông Bécgunha là triết gia vì bị bệnh táo
bón, hay bị bệnh táo bón vì là triết gia.
Người ta xì xào về chuyện đó; vài cuộc tranh cãi nho nhỏ rất cay cú về
vấn đề này xảy ra trong các tiệm cà-phê. Khối óc có những người đứng về
phía nó.
Mẹ tôi lúc dầu đã tỏ thái độ một cách dữ dội.
Thầy tôi, một hôm, chợt nảy ra ý là nhờ ông Bécgunha làm nhà hùng biện
và phái ông đến gặp mẹ tôi với một vẻ trịnh trọng, răng nhe ra như dọa nạt,
với võ khí lý trí, để tìm cách thuyết phục mẹ tôi rằng, đối với chồng, mẹ tôi
một đôi khi đã đi trệch khỏi các quy tắc về sự tôn kính mà người đời xưa và
người đời nay đã quan niệm, vì mẹ tôi đã gây cho thầy tôi những cảnh tai
tiếng mà người ta không thấy có gì tương đương trong những tác phẩm cổ
điển lớn.
“Tôi đến để đặt ra với bà một song đề luận.
- Ông nên chườm hạt cải vào chỗ nào đấy cho ông thì hơn .”
Ông ta bỏ đi và sẽ không bao giờ quay lại nữa, nếu như mẹ tôi đã không
vì tôi mà khắc phục lòng căm ghét của mình.
Mẹ tôi nói sở dĩ đã trả lời hơi sống sượng là do cái vui tính của người đàn
bà thôn quê thích đùa cợt một tẹo, và xưa nay chưa xin lỗi ai bao giờ, mẹ tôi
đã đến xin lỗi ông Bécgunha để ông trở lại nhà tôi - vì lợi ích của tôi - vì
thương con trai mình.
Chính vì thằng Jắc của mẹ, mà mẹ đã phải hạ mình xin lỗi, và lại còn để
cho pho tượng sống của bệnh táo bón đó ngồi cạnh mình, - trong chừng
mực có thể ngồi được.
