II. GIA ĐÌNH
Tôi có hai bà dì, dì Rôdadi và dì Mariu. Người ta thường gọi dì Mariu là
cô dù dì; tôi không hiểu tại sao, có lẽ vì dịu dàng âu yếm hơn. Lúc nào tôi
cũng thấy dì cười cởi mở, để lộ hàm răng trắng và dịu hiền trên bộ mặt nâu:
người dì gầy và khá duyên dáng, dì đúng là phụ nữ.
Dì Rôdali là chị, người đồ sộ, hơi gù lưng, có dáng một người hát ở nhà
thờ, nom giống lão Jôsa, làm bánh mì rất hay nghêu ngao kinh chiều ngày
chủ nhật và khi mọi người đã làm dấu thì lại bắt đầu hát thánh ca. Dì là đàn
ông trong gia đình; chồng dì, chú Jăng của tôi không đáng kể: chú chỉ đành
gãi cái mụn cóc đóng vai nốt ruồi trang điểm trên bộ mặt rầu rỉa, mệt mỏi,
nhăn nhúm. - Từ đấy, tôi đã nhận xét thấy là nhiều nông dân có những bộ
mặt như thế, láu cá, già nua, nhọn hoắt; trong người họ có pha cái máu kịch
hát hay triều đinh một đêm hội hoặc một đêm hát nào đó đã lạc vào vựa lúa
hoặc quán rượu, họ có mùi phường hát, mùi quyền quý hoặc mùi cựu tộc
qua mùi chuồng lợn và mùi phân bò; vốn quắt queo do nguồn gốc của họ,
họ vẫn quắt queo như thế dưới mặt trời nắng chói.
Còn chồng dì Mariu thì đúng là một người quê mùa! Một bác nông phu
đẹp, tóc vàng, cao gần thước bảy, không có râu, nhưng lông lá óng ánh trên
cổ tròn lẳn, mập mạp, hồng hào; da chú đỏ ối màu rơm, mắt xanh như hoa
mua, và đôi môi đỏ chót như hoa mào gà; sơ-mi chú lúc nào cũng để phanh
hở ngực, chú mặc chiếc gi-lê kẻ sọc vàng, và không lúc nào rời chiếc mũ có
băng lụa tam tài. Tôi đã trông thấy những vị thần điền dã như thế trong các
bức tranh phong cảnh.
Hai cô đàng bố.
Cô Mêli
[9]
bị câm, - ấy thế mà lại hay chuyện, rôm rả!
Mắt cô, trán, môi, tay chân, gân cốt, bắp thịt, thịt da, mọi thứ ở người cô
đều động đậy, bép xép, hỏi chuyện, trả lời; cô dồn anh hàng loạt câu hỏi, cô
đòi phải đáp lại; đồng tử mở to, tắt ngấm; má cô phồng lên, hóp lại, mũi nẩy
nẩy! Cô sờ vào người anh ở chỗ này, chỗ nọ, thong thả, đột ngột, tư lự,
cuồng cuồng, không có cách nào mà dứt ra được câu chuyện. Phải bắt
chuyện với cô, phải ra hiệu đáp lại khi cô ra hiệu, dùng cử chỉ trả lời từng
cử chỉ, phải có ứng đối, phải hóm hỉnh, lúc nhìn lên trời, lúc nhìn xuống
