Tuy nhiên tôi thấy có những người đứng nguyên tại chỗ, ngong ngóng
nhìn về phía đại lộ và phía Brơi, đợi một người nào đó không đến.
Có người nguyền rủa, có người khóc.
Tôi còn nhớ một người đàn bà, gương mặt thanh thanh, dài và xanh xao.
Chị chờ rất lâu...
Tôi đi rồi chị vẫn còn chờ. Chắc không phải là chờ chồng, vì trên chiếc
hòm con để dưới chân có đề chữ: “Cô”
Mấy hôm sau tôi lại gặp cô ta ở sở bưu điện; hoa trên mũ cô đã héo, chiếc
áo lên mêrinốt
[14]
đen đã có ánh đỏ hoe, đôi găng tay bợt trắng ở đầu ngón
tay. Cô hỏi xem có thư gửi về địa chỉ thế này không: hòm thư lưu.
“Tôi đã nói với chị là không mà.
- Hôm nay không còn thư đến nữa à?
- Không.”
Cô chào, mặc dù người ta thô lỗ, thở dài và đi ra ngồi trên ghế dài của
hiệu Móng-ngựa, và cứ ngồi đấy mãi cho tới lúc bọn sĩ quan đi qua, họ nhìn
và cười làm cô phải đứng dậy bỏ đi.
Vài hôm sau, ở nhà tôi người ta nói bên bờ sông có xác một người phụ nữ
trầm mình. Tôi đi xem tôi nhận ra là người con gái có gương mặt xanh xao
ấy.
Tôi đến nhà các dì tôi ở Farâyron.
Tôi hay đến vào lúc mọi người ngồi vào bàn ăn.
Một chiếc bàn to, hai đầu có hai ngăn kéo, và hai bên kê hai ghế dài to.
Trong các ngăn kéo đó, để bừa bãi những dao, hành khô, bánh mì. Có
những vết xanh ở gờ cùi bánh như vết han đồng trên những đồng xu cổ.
Cả gia đình và đày tớ sà vào ngồi trên hai chiếc ghế dài.
Người ta ăn giữa hai lần cầu kinh.
Chính chú Jăng đọc kinh trước bữa.
Tất cả mọi người đều đứng, đầu trần, rồi lại vừa ngồi xuống vừa nói:
“Amen!”
Amen! là tiếng tôi nghe thấy nhiều nhất hồi nhỏ.
