đồng đã có sự phân công lao động. Trong xã hội đó, mỗi cá nhân đều có
một chức năng riêng; không ai có thể sống tự cấp tự túc được nữa, vì tất cả
mọi người đều cần sự giúp đỡ và ủng hộ của người khác. Những ông chủ
đất sống tự cấp tự túc, tức là những người có thể làm ra trong trang trại của
họ tất cả những thứ mà họ và gia đình họ cần, có thể tuyên chiến với nhau.
Nhưng khi một làng đã chia thành các phe nhóm, ông thờ rèn vào phe bên
này còn ông thợ giày vào phe bên kia, thì một bên sẽ khổ vì không có giày,
còn bên kia sẽ khổ vì thiếu công cụ và vũ khí. Nội chiến triệt tiêu sự phân
công lao động, nó buộc mỗi nhóm phải tự lập, tự hài lòng với thành quả lao
động của những người bên phía mình.
Nếu coi khả năng xung đột, chiến tranh là tiền đề được đặt lên trước thì
phân công lao động sẽ không bao giờ có thể phát triển được đến mức khiến
cho người ta lâm vào tình cảnh thiếu thốn. Việc phân công lao động chuyên
sâu chỉ có thể xảy ra trong xã hội nơi người ta tin rằng hòa bình sẽ kéo dài.
Phân công lao động chỉ có thể phát triển khi an ninh được bảo đảm. Không
có điều kiện tiên quyết như thế, quá trình phân công lao động không thể
vượt qua ranh giới một ngôi làng hay thậm chí không vượt ra khỏi một gia
đình. Phân công lao động giữa thành thị và nông thôn - người nông dân
trong các khu ngoại vi cung cấp lương thực, gia súc, sữa, bơ cho thành phố
để đổi lấy những món hàng do dân thành thì làm ra - đã giả định rằng nền
hòa bình sẽ được bảo đảm, ít nhất là trong khu vực đó. Nếu phân công lao
động bao trùm lên cả nước thì nội chiến phải bị loại bỏ, còn khi phân công
lao động bao trùm lên toàn thế giới thì cần phải bảo đảm giữ được một nền
hòa bình dài lâu giữa các quốc gia.
Hiện nay mọi người đều nghĩ rằng việc các thành phố thủ đô hiện đại
như London hay Berlin chuẩn bị chiến tranh với dân chúng sống trong khu
vực ngoại ô là việc làm vô nghĩa. Nhưng trong suốt nhiều thế kỉ, các thành
phố châu Âu đã từng suy nghĩ như thế và đã có dự phòng về mặt kinh tế,
nếu điều đó xảy ra. Đã có những thành phố mà phương tiện phòng thủ được
