- Bởi thế cho nên tôi mới thèm đến sự an nhàn lúc được dưỡng lão. Vả
lại thầy ở ngoài này nó quen đi rồi. Bao giờ anh được lùi về vườn và nếu
trời còn cho thầy sống được một vài giáp nữa, ông con ta sẽ ở chung để sửa
sang một cái vườn có đủ hoa bốn mùa. Anh không lo rằng chậm. Thôi, cứ
để thầy ở ngoài này.
Cụ vừa trả lời ông huyện Thọ Xương vừa nhìn ông Cử Hai đứng sau
người anh, có ý bảo thầm người con thứ rằng: “Bao giờ thầy cũng chỉ muốn
ở với con, bởi vì con có tâm hồn giống như ta”. Rồi ngắt sang câu chuyện
khác, cụ hỏi tiếp.
- Các anh có nghe thấy ở các phường người ta đồn về cái tin đức
Thành Thái ngự du ra khánh thành cầu Bồ Đề với ngài Toàn quyền Đô Mỹ
như thế nào không? Chắc ông Huyện thì rõ nhiều hơn là em cử nó. Mấy
nhịp cầu tất cả nhỉ! Hình như là chín nhịp đấy nhỉ?
Thường mỗi một lần từ chối lời mời mọc chí tình của người con cả,
ông già lại có một câu chuyện đánh trống lảng như thế, để giữ lấy hoà khí
trong đám “anh em chúng nó”. Cùng là con cả, nhưng cụ Thượng đã thấy
rõ ông Cử Cả, tức là ông huyện Thọ Xương đương chức kia, là một người
có tâm thuật rất hèn kém. Cũng là một giọt máu sinh đôi mà sao ông Cử Cả
và ông Cử Hai không giống nhau lấy mảy may, từ quan niệm nhân sinh cho
đến từng cái nhỏ nhặt hàng ngày. Cụ Thượng tin rằng khi cụ trăm tuổi đi
rồi thì ông huyện Thọ Xương dám làm mọi chuyện phương hại đến gia
thanh. Cái người ấy, thường cụ vẫn hạ mấy chữ “vô sở bất chí” những lúc
nghĩ riêng mình với mình: “Ta nằm xuống, là thằng này sẽ làm mất hết
những chính tích hay trong đời làm quan của ta”. Bởi chán về người con
lớn đã tìm được lối xuất thân, cụ càng nghĩ mà thương và yêu người con
thứ. Cũng là thân danh một ông cử nhân có vợ, có con, mà vẫn còn đơn
giản như ngày để chỏm. ông Cử Hai có khoa mà không có hoạn, và cái
khoa mục ấy giá không nói ra thì không ai biết. Người có hoa tay, thêm
được chút tâm hồn lãng tử, nên ông Cử Hai sống cuộc đời mình như người
