Ông phó Sần xưa điềm đạm thì giờ hốt hoảng. Người ấy có một điều
gì ngập ngừng nửa muốn nói, nửa lại thôi dám. Bà cụ phó Sần buồn lắm.
Những cháu rể hỏi trộm nhau rằng hay là lúc có tuổi, ông ngoại giở chứng
lúc sắp nằm xuống.
Cụ phó Sần là người không bao giờ biết những mơ mộng ở đời là gì
cả. Thế mà từ hồi đi làm ăn một chuyến xa ấy về, ông cụ có cái phong thái
của một kẻ lãng mạn vào lúc cuối đời. Ông cụ giờ chơi cây cảnh. Và bất cứ
là nơi nào, hễ ai đánh tiếng cho ông biết một vườn quả nào đẹp và lạ, là ông
lần mò tìm đến cho được. Có được bao nhiêu chất vui sướng còn lại trong
lòng là ông cụ Sần cho nó hiện hết cả lên trên nét mặt, để rồi lúc ở vườn
quả trở ra về, ông cụ lại cho mọi người được đọc vẻ thất vọng trên bộ mặt
khô héo. Không, những thứ hoa và quả ở mấy thửa vườn quý báu ông vừa
tới thăm không có chút gì quý lạ cả. Cũng chỉ tầm thường như mọi thứ tầm
thường ở cuộc đời này. Những thứ cỏ suối hoa ngàn và quả nơi rừng cấm,
có lẽ ông chỉ thấy được một lần ấy thôi. Đã lâu lắm, từ cái ngày ông cụ Sần
bị bắt đi mất hơn một tháng để trùng tu lại ngôi đền Thượng trên đỉnh núi
Tản Viên.
Ở trên ấy đẹp lắm. Ngày tháng thì dài, mà không thấy sốt ruột. Hoa
quả lành ngọt và thơm như hết thảy những cái gì không phải là trần hủ sống
gửi ở mặt đất cõi trần. Những cái êm, dịu, trong, sáng, thơm, lành trên non
tiên, nếu được đem thuật lại với người làng, ông cụ Sần tin rằng sẽ có khối
người đoạn tuyệt với cố hương, tìm vào ngàn cao cho được thỏa cái tai và
cái mắt. Nhưng, ác cái những chuyện rừng lại không được thuật lại. Hôm
hoàn thành công việc sửa đền, lúc sắp xuống núi, thần non Tản đã gọi cả
hai hiệp thợ mộc và thợ ngõa lại, đưa mỗi người nuốt một lá trúc xe điếu và
dặn bấy nhiêu người: "Thôi nhá, chuyện chi để đó. Các ngươi về làm ăn
dưới ấy cho yên ổn" Cái lá trúc xe điếu ấy là một con dao găm, một con
trúc dao có phép thuật kết quả đời kẻ nào bép xép lỡ mồm tiết lộ đến thiên
cơ thần cơ. Mỗi người thợ hạ sơn là đem theo trong mình một lời đe dọa
của Thần Non Cao và cả một bí mật của ngàn xanh.
