rồi lại còn được trả về đời sống. Ghê thật! Một người đã được cuộc sống
phong lưu bỏ tù vào cái vỏ cá nhân tự cưng dưỡng mình, một người đã
chìm nổi về rượu suýt chết vì rượu và đã làm chết lây người khác bằng đàn
hát sở thích, một người đã chối ngấy lên vì rượu vì nhạc dầm dề cơ thể, một
người đã ốm những trận thập tử nhất sinh vì những cảm giác ma túy ấy,
người ấy có quyền nói câu này mà tôi nhớ mãi: "Nay tôi không sợ bắt bớ tù
tội và tất cả sự đàn áp của kẻ thù mà tôi chỉ sợ người mời uống và rủ đi
nghe hát". Tôi tin được câu nói ấy của Lịnh.
Lịnh đã đem những tuổi hoa niên cầm cố cho ma men, đã uống một
bữa rượu dài ba bốn năm ròng, - mặt giời mặt giăng chỉ có kế tiếp triền
miên mà rọi vào một cái cốc quen thuộc của con người ấy. Lịnh ngồi im
sững trong không và thời gian đến nỗi bóng mình in thành vệt lên vách vôi,
đã từng nghe người ta vừa hát vừa khóc và nghe người ta đàn đến cái mực
hộc máu ra mà gục chết dưới gốc nhạc khí, đối với một người sa đọa và
sám hối như thế, cuộc đời còn nỡ đủ tàn ác và bất cố liêm sỉ để mời người
ấy nghe lại một khổ đàn hoặc cầm một cái cốc nữa không? Nghe hát đến
chết người, uống rượu đến suýt chết cả mình, đích là cái quá khứ Lịnh chứ
còn là của ai vào đấy nữa!
Không phải là Lịnh thù oán gì tửu và nhạc đâu. Lịnh chỉ đổi đi cái đối
tượng của mê mải - người Lịnh lúc nào cũng chứa nỗi say đắm một cái gì -
và hướng dục vọng mình vào một phía mới nào nó rộng rãi và đúng nghĩa
hơn. Lịnh vẫn là một người say cái Đẹp, say cái Say. Nhưng sau cái thời kỳ
hỗn loạn của ấp Mê Thảo, giờ Lịnh là người tình nhân của Cách mệnh,
Lịnh chỉ nhận có những chén mà công cuộc trao cho, thưởng cho mỗi lúc
phá một cái gì để dựng lại một cái gì. Những chén ấy, thường Lịnh uống cả
cấn. Lịnh vẫn say như ngày xưa, nhưng không cần mượn đến cái thứ rượu
tầm thường ta vẫn nhắp vào lúc vui lúc buồn hàng ngày. Trận say thứ hai
này trong đời Lịnh - 2910, có lẽ đến lúc tắt nghỉ, Lịnh cũng không thèm
tỉnh lại. Với cuộc Cách mệnh thường trực của cuộc đời chênh vênh lạc nền
tảng này, ai đã dám nói một câu chót?
