Ra ngoài làm việc rừng, lúc nào túi dết Lịnh cũng có sách vở, nhưng chặt
xong phần cây hoặc cuốc xong phần đất của mình rồi anh mới chui vào bụi
khuất mà đọc mà viết. Cái điều lạ nhất là anh ít viết thư, mặc dầu thư ở
ngoài gởi lên rất nhiều. Tiền măng đa của anh ký trên buồng giấy rất nhiều
mà anh ít dùng tới. Thỉnh thoảng biết đến những anh em túng thiếu vì
không có sự chu cấp của bà con vùng xuôi đoái tưởng đến thì anh lại rủ họ
mua đồ ăn thức dùng vào số tiền gởi kho của anh. Mỗi kỳ có phiên ở bên
kia sông quạnh họp chợ Mường, Tây cho anh em ở căng ai có tiền gởi thì
kê những thứ định mua rồi ủy cho người đi chợ. Người mua bánh ngọt,
thuốc lá trà tàu, xà phòng, gà vịt trứng đỗ; người mua guốc nón, diêm đinh;
có người mua cả rượu lậu và ba ba núi. Đến lúc anh giữ việc kinh tế ở căng
hỏi Lịnh xem anh muốn mua những gì thì lần nào cũng vậy, anh chỉ có giấy
mực và bút chì. Chỗ giấy mực đó anh dùng để biên chép - chứ không phải
để viết thư hoặc trả lời thư như nhiều người, - và để biếu các anh em người
Thổ nghèo theo lớp học chữ quốc ngữ do anh trông nom. Mỗi kỳ được
phép viết thư trong tuần lễ, anh toàn ngồi đề bì hộ anh em Thổ và cho tất cả
anh em trong trại vay tem của mình. Anh nghĩ đến anh rất ít và rất hòa nhã
khi được chia sẻ với anh em. Kỳ tắm giặt hằng tuần nào ở bên con sông
quạnh là bánh xà phòng nửa cân của anh cũng vẹt hẳn đi và nhiều khi tan
hết ra bọt nổi ở mặt dòng nước rừng.
Lịnh ít nói, nhưng không trở nên người khó chịu; ít cười, nhưng vẫn
tươi sáng và cái sáng ấy làm lùi được bóng đen của nhà tù. Buổi sớm dậy,
Lịnh luyện phép thở, ôn ít quyền thuật với anh em Thổ rồi cắp bị nón đứng
vào hàng. Không bao giờ Lịnh chịu khai ốm để đi nhà thương và nghỉ nhà.
Ngày hai bữa cơm, có thức ăn hoặc không, anh cũng chỉ ăn đủ ba lưng bát.
Ăn cơm chiều xong, anh đi bộ quanh rào trại. Rồi lúc mặt giời gần lặn để
chiếu hết cho một ngày mất tự do, cái việc Lịnh lấy làm thú nhất là được
anh em lại cử cho đọc nhật báo - báo ở tỉnh vừa về kỳ thư - và phê bình thời
cục thế giới. Tình hình chính trị và ngoại giao các nước, Lịnh tinh suốt và
thuộc lầu lầu. Lúc cần phải ôn đến những biến cố xã hội trên khắp thế giới,
Lịnh có cường ký của nhà viết sử. Ngồi chót vót trên thang đu tập thể thao,
