sừng, đầu sừng nhọn như mũi giáo, sắc cạnh như dao.
Ở giữa bốn sừng là một khoảng không hẹp, lát một
nền đá nhẵn bóng, trang trí những ký hiệu kỳ lạ, đủ
để một người có thể đứng ở độ cao năm trăm bộ phía
trên đồng bằng. Đó là Orthanc thành trì của Saruman,
một cái tên (không biết vô tình hay cố ý) có tới hai
nghĩa; theo tiếng Tiên orthanc có nghĩa là Đỉnh Răng
Nanh còn theo ngôn ngữ cổ đất Mark thì có nghĩa là
Tâm Trí Xảo Quyệt.
Isengard là một nơi hùng mạnh và siêu việt, đã
từng đẹp đẽ trong suốt bao lâu; nhiều lãnh chúa vĩ đại
từng sống ở đó, những người gác biên thùy phía Tây
cho Gondor, và cả những nhà thông thái biết xem tinh
tú. Thế nhưng Saruman đã dần dần hướng nó theo
mục đích đảo điên của lão, và khiến nó tốt đẹp hơn
theo quan niệm sai lầm của lão - bởi tất cả những tà
thuật và thủ đoạn tinh vi mà vì chúng lão đã chấp
nhận từ bỏ sự thông thái trước đây, những thứ mà lão
mơ tưởng là của riêng lão, thực tế chẳng đến từ chốn
nào khác ngoài Mordor; chính vì vậy thành quả lão
tạo ra chẳng là gì ngoài sự sao chép lặt vặt, thứ mô
hình trẻ con hay sự nịnh nọt nô bộc, bắt chước tòa lâu
đài sừng sững, xưởng đúc vũ khí, nhà tù, lò luyện
hùng mạnh Barad-dûr, tức tòa Tháp Tối, nơi chưa
từng bị bất cứ địch thủ nào thách thức, nơi cười nhạo
với xu nịnh, vẫn đang chờ thời cơ, tự tin trong sự
kiêu hãnh và sức mạnh không thể đo đếm của nó.
Đó là thành trì của Saruman, theo tiếng tăm đồn
đại; bởi trong ký ức những ai còn sống, người Rohan
không ai từng vượt qua cổng đó, có lẽ ngoại trừ một
số ít, như Lưỡi Giun, đã bí mật lẻn vào đó và không
kể lại cho ai những gì chúng thấy.
