Trong sự im lặng, Merry rón rén tới gần, và rồi lão Người Hoang bắt
đầu nói, hình như để trả lời câu hỏi nào đó. Giọng lão sâu và đặc âm yết
hầu, nhưng Merry ngạc nhiên phát hiện lão nói Ngôn Ngữ Chung, dù theo
lối nhát gừng, và xen lẫn những cách nói thô lậu.
“Không, cha của những Người Cưỡi Ngựa,” lão nói, “chúng tao
không đánh. Chỉ săn thôi. Giết gorgûn trong rừng, ghét Orc. Bọn mày cũng
ghét gorgûn. Chúng tao giúp theo sức. Người Hoang có tai dài và mắt dài;
biết hết đường. Người Hoang sống ở đây trước khi có Nhà Đá, trước khi
Người Cao lên khỏi Nước.”
“Nhưng điều chúng tôi cần là trợ giúp trong chiến đấu,” Éomer nói.
“Ông và người của ông có thể giúp chúng tôi như thế nào?”
“Báo tin,” lão Người Hoang nói. “Chúng tao nhìn ra từ đồi. Chúng
tao trèo núi cao nhìn xuống. Thành Phố Đá đóng cửa rồi. Lửa cháy ngoài
cửa; giờ cả trong nữa. Bọn mày muốn tới đó? Vậy bọn mày phải nhanh lên.
Những gorgûn và người nhiều nơi xa,” lão vung cánh tay ngắn xù xì về phía
Đông, “ngồi trên đường ngựa chạy. Rất nhiều, hơn Người Cưỡi Ngựa.”
“Sao ông biết được điều đó?” Éomer hỏi.
Gương mặt phẳng lì và đôi mắt sẫm màu của lão già không để lộ điều
gì, nhưng giọng lão hầm hừ phật ý. “Người Hoang sống hoang, tự do,
nhưng không phải trẻ con,” lão trả lời. “Tao là tù trưởng lớn, Ghân-buri-
Ghân. Tao đếm nhiều thứ: sao trên trời, lá trên cây, người trong bóng tối.
Bọn mày có hai mươi lần nhóm hai chục tính mười lần cộng năm. Chúng có
nhiều hơn. Đánh to, và ai sẽ thắng? Và còn nhiều hơn bước quanh tường
tròn Nhà Đá.”
“Than ôi! lão nói thật quá khôn ngoan,” Théoden nói. “Và quân trinh
sát của ta nói rằng chúng đã đào hào và cắm cọc ngang đường. Chúng ta
không thể quét chúng đi nếu đổ xuống bất ngờ.”
“Và chúng ta vẫn cần gấp gáp,” Éomer nói. “Mundburg đang cháy!”
