hạn như Peregrin Took trong vài ngày mới đến Minas Tirith dùng đại từ
thân mật gọi tất cả mọi người thuộc mọi cấp bậc, kể cả chính Chúa
Denethor. Vị Quốc Quản già có lẽ thấy buồn cười, nhưng các người hầu hẳn
đã rất kinh ngạc. Hiển nhiên chính việc dùng cách gọi thân mật quá thoải
mái đã góp phần củng cố tin đồn rằng Peregrin là một người quyền cao
chức trọng ở quê hương
Có thể nhận thấy rằng một vài Hobbit như Frodo, hoặc một số nhân
vật khác như Gandalf và Aragorn, không phải lúc nào cũng giữ nguyên
phong cách nói. Điều này là có chủ ý. Những người có học và năng khiếu
trong số Hobbit có biết chút ít “ngôn ngữ sách vở” như ở Quận gọi; họ để ý
rất nhanh và bắt chước lối nói của những người mình gặp. Ngoài ra điều tự
nhiên với những người hay xê dịch là chuyển sang nói chuyện ít nhiều
giống như đối phương đang tiếp xúc, đặc biệt với những ai lúc nào cũng
khổ sở che giấu xuất thân và dự định của mình như Aragorn. Nhưng thời đó
tất cả mọi kẻ thù của Kẻ Thù đều tôn kính những di sản cổ xưa, về ngôn
ngữ hay cả những điều khác, và tán thưởng chúng tùy theo trình độ. Dân
Eldar xảo diệu ngôn từ hơn hết thảy, nắm vững rất nhiều phong cách, dù họ
nói năng tự nhiên nhất bằng thứ Tây ngữ gần với ngôn ngữ gốc của mình,
còn cổ điển hơn cả cách nói ở Gondor. Người Lùn cũng là một giống dân
giỏi ăn nói, dễ hòa đồng cùng đối tượng chuyện trò, dù giọng họ nghe có
phần thô gắt và nhiều âm hầu. Nhưng còn bọn Orc và Quỷ khổng lồ thì nói
năng bừa bãi, chẳng hề yêu mến cả chữ nghĩa cũng như sự vật; phát ngôn
của chúng thực tế còn đồi bại và bẩn thỉu hơn cả tôi thể hiện ở đây nữa. Tôi
không cho là sẽ có nhiều người mong được biết diễn đạt chính xác hơn là
như thế nào, dù các ví dụ mẫu cũng không thiếu, vẫn có thể nghe cách ăn
nói không khác mấy ở cửa miệng những kẻ có tâm hồn Orc: nhạt nhẽo,
trùng lặp, chứa đầy hận thù khinh bỉ, cách xa cái thiện quá lâu đến chẳng
còn giữ được cả khí lực trong lời lẽ, trừ trong tai những kẻ chỉ coi tục tằn
mới là mạnh mẽ.
Cách thức dịch này là chuyện tất yếu và bất khả kháng trong mọi văn
bản nói về thời quá khứ. Người dịch ít khi đi xa hơn nữa. Nhưng tôi đã làm
nhiều hơn thế. Tôi đã dịch cả những tên bằng Tây ngữ theo nghĩa của từ. Ở
