Không, nếu nó đến, nó sẽ đến từ phía sau và đẩy anh vào một cái hố
sâu đến nỗi anh sẽ quên mất là bên ngoài cái hố đó thì như thế nào. Chuyện
này đã từng xảy ra với đứa cháu gái xinh đẹp của anh – Angela, con gái duy
nhất của chị anh. Joe đã cảnh báo nó – con bé bị tiểu đường và đang nghiện
rượu nặng – nhưng anh đã không thể ngờ. Trong suốt vài tuần sau khi
Angela chết, anh ngã quỵ hoàn toàn, chỉ có nằm im. Và một cái gì tương tự
như thế cũng đã xảy ra sau khi con trai anh ra đời. Một đêm, ôm thằng bé
trong tay, anh nhớ láng máng đến việc bố anh đã ôm anh, đã nhìn xuống anh
mỉm cười; hàm răng của bố anh có một kẽ hở khiêu khích và lông mày thì
vểnh lên. Đấy là một cái nhìn nhân từ. Joe biết rõ nó; anh đã lớn lên trong
niềm vui mà anh tạo ra cho bố và bây giờ anh nhận ra rằng, bằng một tiểu
xảo của trí nhớ, anh đang áp đặt niềm vui ấy lên một cảnh đã quá xa để có
thể nhớ lại.
Dù đúng hay sai, anh không thể rũ bỏ cái ký ức đó. Và cả các ký ức
khác mà anh biết là đã xảy ra mặc dù anh đã không nghĩ đến chúng nhiều
năm nay: ví dụ như sự kiên nhẫn không giới hạn pha lẫn hứng thú của bố
anh khi dạy anh học lái xe, hoặc buộc mồi câu, hoặc tính tiền ở quầy; rồi
những câu chuyện bố anh kể về lúc ông lớn lên ở vùng nông thôn Gieogia;
rồi về bác Chet. Bác Chet đã bị giết chết ở Peluliu; người ta không tìm thấy
xác, và bố của Joe không bao giờ có thể giấu được sự đau buồn mà cái chết
của bác Chet vẫn còn để lại trong ông.
Bố mẹ Joe đã gần 40 khi anh ra đời. Anh đoán anh đã là một “tai nạn”,
nhưng là một tai nạn được chào mừng, nhất là với bố. Anh và bố đã luôn là
bạn. Tuy thế, bằng cách nào đó, Joe đã đi đến chỗ oán giận sự đau ốm của
bố anh như một sự phản bội, một sự bỏ rơi. Anh dĩ nhiên không nghĩ hẳn ra
những điều này, không gọi tên nó ra như vậy nhưng lúc đó, anh đã có cảm
giác như vậy; cứ như thể bố anh đã tự nguyện – kiên quyết tự nguyện – đầu
hàng và để cái con người yếu ớt, luôn thở khò khè, có khuôn mặt vàng vọt
ấy chiếm lấy chỗ bố anh. Rất chậm chạp anh mới nhận ra sự đầu hàng của
chính anh, và cả sự bất công và độc ác rất sâu đi kèm sự bỏ rơi ấy. Anh đã
kiểm soát được nhận thức này khá tốt, cho đến khi con trai anh ra đời – lúc
