cửa lớn được mười mấy bước, Lão Tử mới quay vào trong căn phòng của
mình.
“Hôm nay hình như tiên sinh không được vui cho lắm”, Canh Tang Sở
thấy Lão Tử ngồi xuống, mới đứng bên cạnh, buông thõng tay và nói:
“Ngài nói rất ít…”.
“Con nói đúng”, Lão Tử khẽ than một tiếng, giọng điệu trả lời nghe có
chút chán nản. “Nhưng con có điều không biết: Ta nghĩ là mình nên đi rồi”.
(1)
-----
(1)Việc Lão Tử Tây xuất Hàm Cốc quan, trong bài viết “Quan của
Xuất quan”, Lỗ Tấn có giải thích nguyên nhân là do mấy câu của Khổng
Tử, đồng thời lại nói đó là căn cứ theo ý kiến của Chương Thái Viêm.
Sách “Chư tử học lược thuyết” của Chương Thái Viêm viết rằng: “Lão
Tử lấy quyền thuật truyền thụ cho Khổng Tử… Quyền thuật của Khổng Tử
đã vượt hơn Lão Tử rồi. Khổng học có nguồn gốc từ Lão học, song hình
thức của Nho đạo có chỗ khác biệt, nên không muốn tôn Lão Tử làm bản
sư, lại còn sợ bị Lão Tử phản bác, bèn nói với Lão Tử: “Quạ, thước mớm
mồi; cá thì bôi dãi; con tò vò biến hóa ra giống khác; nghĩ tới em trai,
người làm anh sẽ khóc” (Nguyên chú: Xem “Trang Tử”, thiên “Thiên vận”.
Ý nói: “Tôi đã thuật lại lục kinh, tuy học vấn đều xuất phát từ chỗ ông
nhưng sách của tôi viết xong trước, do đó tên ông bị cướp rồi, không làm gì
được nữa đâu”). Lão Tử rùng mình, đành phải chịu thua. Chuyện Phùng
Mông giết Nghệ xưa nay luôn khiến người ta lo sợ và cảnh giác. Trong
lòng Lão Tử ôm mối bất bình, chỉ muốn phát tiết cho nguôi, song đồ đệ của
họ Khổng lại cư trú khắp cả vùng Đông Hạ, sáng mới vừa lên tiếng, có khi
đến chiều đã mất đầu. Thế là ông Tây xuất Hàm Cốc, vì biết đất Tần không
có Nho sinh, … rồi bắt đầu viết sách “Đạo đức kinh” để phản bác. Ví
