Hai câu chuyện, tuy có chút khác nhau, nhưng việc đánh thắng trận thì
là điều xác thực. Về sau lại thường nghe nhắc tới châu báu ở Lộc Đài, gạo
thóc trong Cự Kiều (3), càng chứng minh tính xác thực của chiến thắng.
Các binh sĩ bị thương cũng lần lượt trở về, trông như đã đánh một trận lớn.
Phàm là thương binh còn đủ sức đi lại, chỉ cần họ kể chuyện chinh chiến,
dù là ở quán trà, quán rượu, tiệm cắt tóc, trước mái hiên nhà dân hay ngồi
chơi bên cửa, bất kể nơi nào, cũng đều có một nhóm người mặt mày hớn hở
đến lắng nghe. Mùa xuân tới rồi, ngoài trời không còn lạnh nữa, thường thì
ban đêm vẫn còn kể rất hăng say.
-----
(1)Trận chiến ở Mục Dã có chép trong thiên “Vũ thành” sách “Thượng
thư”: “Mờ sáng ngày Giáp Tý, Thụ thống suất quân lữ đông đúc như rừng,
đến hội chiến ở Mục Dã. Chúng không địch nổi với quân ta, kẻ trước quay
giáo đánh người sau rồi bỏ chạy, máu chảy trôi chày”.
(2)Thiên “Chu bản kỷ” sách “Sử ký” có chép: “Trụ nghe tin Vũ
Vương tới, bèn phái bảy mươi vạn quân ra chống cự… Quân Trụ tuy đông
nhưng đều không có lòng dạ chiến đấu, muốn theo về với Vũ Vương. Thế
là công phá ngược lại, giúp Vũ Vương mở đường”.
(3)Thiên “Ân bản kỷ” sách “Sử ký” nói: “Vua Trụ… đánh thuế rất
nặng, lấy tiền của chất ở Lộc Đài, gom thóc chứa đầy kho Cự Kiều”.
Bá Di và Thúc Tề bụng dạ không được tốt, mỗi bữa đều ăn không hết
cái bánh nướng phát cho. Đi ngủ thì vẫn như lúc trước, mới sập tối đã lên
giường, song luôn bị mất ngủ. Bá Di chỉ nằm lăn qua lăn lại, Thúc Tề nghe
thấy, vừa buồn bực, vừa đắng lòng, những lúc như vậy ông thường đứng
dậy, mặc quần áo, đi đi lại lại trong sân, hoặc là tập Thái Cực quyền một
lượt.
