Hôm ấy, bà Cam không bắt chuyện nói xấu con dâu với mụ
Nắp.
Từ khi quận về đóng cái bốt tổng dũng chỗ cây đa đầu đồng,
bà Cam càng buồn. Nhà bà gần bốt quá, đứng trong sân cũng
trông thấy lô cốt, trông rõ cả thằng lính ngồi gác và cái kẻng
bằng một dóng sắt treo ngoài mái tôn. Cứ tối đến, chốc nó lại
gõ, inh ỏi khó chịu như gõ vào tai. Nhưng khổ nhất là, thâu đêm,
trên lô cốt thường bắn phóng xuống. Đạn lung tung vào bụi tre,
vào sân, vào nhà. Có người đã phải đạn, chết. Các nhà ở dọc bờ tre
trông sang bốt, hãi đạn, tối nào cũng phải vào ngủ nhờ trong làng.
Chỉ có việc tối đi ngủ nhờ mà hai mẹ con cũng hay vằng nhau.
Nhà mụ Nắp tường gạch cửa kín, nhà ngang khuất hai lần tường,
đạn khỏe đến đâu cũng không phá được. Tối tối, bà Cam và cái
Gái cắp chiếu sang nhà mụ Nắp. Nhưng Soan thì đi nằm nhờ nhà
khác. Mụ Nắp nói mát: “Cô ấy cành cao lá dài. Bà Cam có cô dâu út
kiêu kỳ nhỉ”. Nhưng Soan nhất định không vào nhà mụ Nắp. Soan
ghét “con mẹ lắm mồm hay đưa chuyện”. Bà Cam tức tím ruột, mà
không nói nổi con dâu. Vì có đi ngủ ở đâu, nhưng nửa đêm đi cấy, gà
gáy đi tát nước, Soan vẫn lăn lưng làm chẳng thiếu một việc. Nhưng
năm này sang năm khác, nhà cửa càng nhạt nhẽo, cứ gà lên chuồng
thì mẹ con mỗi người mỗi nơi. Khi chiều, khi đêm, thật buồn. Soan
nhớ chồng, chẳng biết làm thế nào khuây được.
Có lần Soan lại dỗi về nhà mẹ bên làng Trường. Vì chuyện gặt
ruộng làm của nhà mụ Nắp. Cánh đồng triều, mùa nước cả ngập
đến cổ, Soan phải túm từng đầu lúa, lặn xuống mới cắt được mà
vứt lên thuyền. Phải năm mất mùa, cắt suốt đêm quang ruộng
mà chưa nổi được lưng thuyền thúng lúa. Từ khi Tây về đóng bốt,
thóc gặt được, bà Cam cũng đem để nhờ nhà mụ Nắp. Tây đi càn
