cả đầu mình chơn cẳng con bò. Việc rồi bèn dối Đức-Phu-tử rằng con lân
đã sống lại: dắc con lân tới cho người coi.
Đức-phu-tử nghe nói, lật đật đi coi, vừa ngó thấy con lân, thì la lên rằng:
ồi! Nó là con bò, kiết tiền vào nhiều thì gọi là lân.
76. – CHUYỆN NGHĨA HẦU. (Khỉ có nghĩa)
Gần đất Việt, có một tên ăn mày che chòi ở ngoài đồng, nuôi một con
khỉ, thường tập nó múa, cho mang lục lạc, bận đồ hoa hòe, đem đi múa
ngoài chợ, để mà kiếm ăn. Người ta cho đặng ít nhiều, tên ăn mày chia với
con khỉ; mưa nắng, cực khổ, đều nhờ nhau, ở với nhau như tình cha con.
Cách hơn 10 năm, tên ăn mày già mà lại bịnh, không dắc con khỉ ra chợ
được. Mỗi ngày con khỉ cứ quì bên đàng mà xin ăn, phụng dưỡng tên ăn
mày, không thiếu bữa nào.
Đến khi tên ăn mày chết, con khỉ làm mặt bi thương, xăng văng bên tên
ăn mày, dường như con khóc cha. Nó cứ việc quì dài bên đường, kêu tiếng
buồn thảm, ngửa mặt, giơ tay mà xin tiền. Chẳng trót ngày, xin được hơn
ba bốn quan, nó bèn lấy chuỗi xỏ lại, cột vào lưng, đi ra chợ, tới chỗ trại
hàng, lanh quanh ở đó. Chủ trại biết ý, bèn bán cho nó một cái hòm. Nó
cũng không đi, cứ ngồi xo rỏ, ngó mông ra ngoài đường, thấy quân khiêng,
liền chạy ra níu áo. Quân khiêng hội ý, vào khiêng cái hòm tới chỗ tên ăn
mày chết, hom liệm chôn cất xong xuôi. Con khỉ cũng đem tiền ra mà đền
ơn cho mỗi một người.
Việc rồi nó chạy ra ngồi bên đàng xin đồ ăn, để mà tế tên ăn mày. Tế rồi
nó liền đi kéo chà bồi cùng là cỏ khô chất đống bên mộ; lấy đồ tên ăn mày
sắm cho nó múa khi còn sống, để lên trên đống bồi, nổi lửa mà đốt. Nó kêu
hú thảm thương vài tiếng rồi thì nhảy vào giữa ngọn lửa mà chết. Ai đi
ngang qua cũng đều lấy làm một chuyện kỳ, cảm vì con khỉ có nghĩa, bèn
làm mả cho nó, kêu là Mả nghĩa hầu .
