Chuyển họa thành phúc
72
nước Lỗ [bị bắt làm nô lệ] từ các nước chư hầu
khác về
1
đều có thể đến quan phủ [địa phương]
nhận lại số tiền đó. Tử Cống chuộc người về
nhưng không chịu nhận lại tiền.
Khổng tử biết chuyện liền chê trách, nói:
“Trò Tứ
2
làm sai rồi. Bậc thánh nhân làm việc
gì đều [nhắm đến việc] sửa đổi phong tục tập
quán [cho tốt hơn], để dẫn dắt dạy dỗ người
đời những điều có thể làm được, chứ không chỉ
riêng tự thân mình làm. Nay ở nước Lỗ rất ít
người giàu có, đa số là dân nghèo, nếu [chuộc
người về rồi] nhận lại tiền mà xem là không
liêm khiết thì làm sao tiếp tục chuộc [người
khác] nữa? Từ nay về sau [e rằng sẽ] không còn
ai chuộc dân Lỗ [bị bắt làm] nô lệ ở các nước
khác về nữa rồi!”
1
Trong thời Xuân Thu, khi các nước chư hầu đánh nhau,
người dân có thể bị quân nước khác bắt về làm nô lệ
phục dịch, nhưng cho phép chuộc về bằng tiền. Quy
định của nước Lỗ nhằm khuyến khích người dân nước
Lỗ mang tiền đi chuộc nô lệ người nước Lỗ ở các nước
khác về.
2
Tử Cống tên là Tứ. Vì là quan hệ thầy trò nên Khổng tử
gọi Tử Cống bằng tên thật.
