Hán có đi vòng kinh đô Ánh Sáng, ghé lại Thiên đường, thì cũng một
lối giống nhau. Cho nên ông thần tài vẫn ngồi đấy, đeo dải quàng kết
bằng tiền điếu xưa, uy nghi không suy suyển, bởi vì sức mạnh quyền
lực nào mà không dẫn đến chỗ thần hóa?
Tiền xưa, tiền điếu, một đồng tiền tròn, lỗ vuông, đường kính 22-
24 mm, xù xì gập ghềnh với lòng gờ, mang vài ba chữ Hán, bản thân
thật nhỏ nhoi nhưng không thể coi thường được vì có cả một hệ thống
“ẩm hộ” sau lưng. “Anh Hai” là cả một thế lực. Anh Hai Lỗ vuông
(Khổng phương huynh) có một lời tán tụng ở Tiền thần luận: “Tiền là
của quý trên đời nên thân ái gọi là Khổng phương huynh.” Tiền đồng
có teng xanh nổi tốt được tôn là Thượng thanh Đồng tử. Còn làm sao
cho có Anh Hai nhiều thì vấn đề còn nằm trong Hộc đen kinh tế (hay
xã hội), chỉ có dân làm ăn một dạo trên đường Hàm Nghi trình diễn
một kiểu biến hóa có tên: Chẻ tiền, mới giải thích được thôi. Đó là trò
ảo thuật đổi tiền lấy giấy báo cắt vuông vắn cùng cỡ nằm giữa các tờ
giấy bạc thật, khác với người xưa mượn tay thần thánh để giải thích.
Sưu thần ký nói đến một con sâu sống dưới nước có tên thanh phù, hễ
con bị bắt thì mẹ bay lại, người ta nhân đó giết thanh phù mẹ xát vào
đồng tiền, giết con xát vào dây xâu thì vứt tiền đi đâu nó cũng trở về.
Nghĩa là cứ làm cách đó thì dù tiêu pha thỏa thích vẫn có tiền xài như
khi ăn nồi cơm Thạch Sanh vậy.
Có lúc không cần đến ma thuật mà tiền xưa cũng di tản. Lê Quý
Đôn kể chuyện “y như thật” vào giữa năm 1699, tiền từ châu Quỳnh
Quảng Đông bay trên trời về hướng Đại Việt suốt trong hai tháng, vào
khoảng từ giờ ngọ đến giờ dần (12 giờ trưa đến 3 giờ chiều), tiếng va
đập kêu loảng xoảng làm ai cũng ngước mắt lên nhìn. Đi đầu là hai lá
cờ vàng, khóa đuôi là một tua giấy màu vàng. Năm ấy, cũng theo lời
Lê Quý Đôn, nhiều vùng nước ta có những người tay trắng làm nên,
có đủ tên họ, làng xã làm chứng! Tiền nơi khác bay đến thì dân phát
sinh giàu có, còn tiền trong xứ từ đất bay lên thì tuy “nhiều lắm”
nhưng chốc lát lại hóa thành đất: Đó là bằng cớ năm 1737 được kể làm
