Vũ), và cổ tiền gia ngày nay còn giữ được các đồng tiền có chữ “thiên
cảm”, “(phụng) càn vương”. Phụng Càn Vương chỉ đứng sau thái tử
Nhật Tôn (Thánh Tông sau này) và từng cầm quân đánh giặc (1043),
giữ kinh thành khi cả vua và thái tử cùng xuất chinh (1037). Rồi ông
mất tăm dạng, gây thắc mắc hữu lý cho người sau, vì nếu ông chết
bình thường thì ắt cũng phải được ghi chép cẩn thận như những người
ít có tầm quan trọng hơn ông nhiều.
Hệ thống cung đình có thứ bực của Lý thành hình sau sự xác
nhận của biến cố loạn Tam vương (1028), vẫn còn chông chênh nên
phát sinh nhiều mâu thuẫn trong việc thế tập, thể hiện tiếp bằng những
cuộc âm mưu hoặc phản kháng vũ lực. Thân Lợi (“thằng Suy”, bia Đỗ
Anh Vũ +1159) làm loạn trong hai năm 1140-41, được sử quan cho là
“tự xưng” con của người thiếp không được Nhân Tông thừa nhận
nhưng có thể là đúng như đã cáo với nhà Tống, và nếu ta xét theo khả
năng tập họp binh lực được nhiều người theo của ông. Trái lại, Thiên
Lộc con người thiếp yêu của Thần Tông lại suýt được lên ngôi nếu
không có cùng một lúc cả ba bà phu nhân tranh đấu theo kiểu vừa hối
lộ với thế lực khác, vừa làm áp lực tình cảm với ông vua chỉ còn chút
hơi tàn, để đổi di chiếu.
Cái đà của áp lực phái tinh đó trong cung cấm khiến cho uy lực
dòng nữ ngày xưa đang có chiều sa sút trong triều Lý, lại có dịp tồn tại
trong sự kèn cựa chiếm đoạt quyền hành. Việc cậu bé ba tuổi Thiên Tộ
(Anh Tông) lên ngôi làm nổi bật vai trò những người bên ngoại họ Đỗ
trên chính trường. Mẹ Thần Tông họ Đỗ (+1145), bà nội của ông vua
bé con, đã đem em là Đỗ Anh Vũ vào nắm quyền. Thoáng về trước ta
đã thấy có những người họ Đỗ trong đó có Đỗ Thiện mà người ta đoán
là tác giả Sử ký, người được lệnh đi báo cho cha mẹ ruột việc Thần
Tông lên ngôi, chứng tỏ dấu vết liên hệ bà con. Đỗ Anh Vũ có tiếng
xấu với sử quan nho thần nhưng công tích với triều đại cũng không bị
phủ nhận cùng với bia đá còn lại ngày nay, đã giúp cho sử gia K. W.
Taylor thêm một bài nghiên cứu (“Voices Within and Without: Tales
