của nó mà còn vì có lần Thánh Tông muốn trao chức ấy cho ông (lại
một cách thế mua chuộc!). Ông không thuận với Quang Khải, sử
không nói rõ lý do nhưng ta cũng hiểu rằng với tâm tình che giấu như
đã nói thì Quang Khải đối với Quốc Tuấn là chứng tích cụ thể nhất về
mối hận của cha ông: Quang Khải là con của người mẹ bị cướp đi, là
con của người cướp mẹ ông. Chuyện hòa hoãn về sau là kết quả của
chiến tranh, giữa tình thế tồn vong của dòng họ. Và trong sứ quán
Nguyên, Quốc Tuấn cũng bị nhục như Quang Khải, ông hơn Quang
Khải ở chỗ được Sài Thung đứng dậy vái chào mời ngồi, pha trà tiếp
chuyện. Chỉ vì ông gọt tóc, mặc áo nhà sư.
Dân Mông Cổ tiếp thu Phật giáo từ Tây Tạng nên trọng nhà sư,
không cần phải chỉ là nhà sư phương Bắc như sử quan nói. Cũng như
vấn đề gọi là “giặc Phật” năm 1258. Không hẳn là vì quân Mông Cổ
năm đó rút lui vội vã không kịp cướp phá mà người ta gọi là giặc Phật.
Thành phần quân đội phụ trợ Mông Cổ lại là quân Đại Lý, một cựu
vương quốc có rất nhiều ông vua bước xuống ngai là đi làm sãi - dù có
thể là vì những nguyên nhân khác nhau. (Xem tiểu thuyết kiếm hiệp
của Kim Dung). Danh xưng chỉ một điều cụ thể có sức bám bền vững
hơn là từ một suy đoán. Dân chúng đương thời hẳn thấy đám quân
giặc kia đã tỏ lộ một sự kính trọng nào đó với các dạng hình Phật giáo
trong xứ (chùa chiền, sư sãi...) nên mới gọi là giặc Phật. Sự xác nhận
đồng đạo trong một lúc bất ngờ sẽ vụt xuất hiện, không kịp cho suy
nghĩ như trường hợp Sài Thung này. Tuy vậy, Quốc Tuấn vẫn phải
chịu nhục. Tên lính hầu cận Thung lấy mũi tên nhọn chọc vào đầu ông
đến chảy máu mà Thung vẫn không can thiệp vì hành động trọng nể
bất chợt đã qua, lúc này Thung chỉ thấy trước mặt là một tên Nam
Man, dù mang vương tước, làm tể tướng. Hình như đây mới là phút
giây thay đổi dứt khoát khiến cho Quốc Tuấn dẹp thù riêng sang một
bên để lo cho sự tồn vong của dòng họ, mà cấp thời cũng là của chính
mình. Phút giây ấy dẫn đến hành động vứt đầu mũi giáo bịt sắt khi hầu
vua, dẫn đến hành động hòa hoãn với ông em khác cha, hẳn là qua thật
