CHUYỆN PHIẾM SỬ HỌC - Trang 223

Nga cho quân Trần bắn thì vua Chiêm bị chết chứng tỏ đó là nơi dọn
làm chỗ đồn trú cố định. Và quân La Ngai kéo về lại không đi đường
thủy mà theo đường bộ chứng tỏ quân bộ, phần quân mang nhiệm vụ
chiếm đóng đã có đội ngũ rành rẽ. Nhưng dù thất bại, vai trò nổi bật
của Chế Bồng Nga làm suy yếu nhà Trần đã suy yếu sẵn cũng góp
phần tạo dựng con người thay thế họ Trần: Lê/Hồ Quý Ly, người làm
nổi lên vùng Trại bên lề các chính quyền Thăng Long.

Với con người này là bắt đầu một thế lưỡng cực bắc nam của Đại

Việt cứ kéo dài mãi vì khả năng quản trị đất nước của các triều đại tiếp
theo đã không theo kịp với lãnh địa bành trướng. Hồ Quý Ly đem
thêm một “đô” - Tây Đô để đối chọi với Đông Đô, Thăng Long cũ,
đưa một lượng người lớn về phía nam để làm quân bình đất nước có
đô mới ở trung tâm. Hiểu biết xa về phía nam từng được Lê Tắc ghi
nhận “Chiêm Lạp Vương, Cầm Bồ Gia” (Cambodgia/Campuchia,
người xưa chép sách ngắt câu thành: “chiêm lạp, vương cầm, bồ gia”).
Không biết đó là do kiến thức ông có từ quê nhà (1285) hay thêm mới
từ Trung Quốc. Nhưng trong trận chiến với Ai Lao ở Nghệ An 1335,
Đoàn Nhữ Hài đã biết đến Mekong/“sông lớn” Tiết La mà ông dự tính
“sau khi thắng trận, bắt được tù binh theo dòng xuôi xuống, đi qua
Chân Lạp và các nước phiên khác, diễu võ giương oai, dụ bảo con em
các nước ấy vào chầu...” Mộng tưởng không thành vì thất trận, chết
đuối nhưng đã mở đường kiến thức cho Hồ Hán Thương năm 1404 dự
tính lấy hết đất Chàm (Bản Đạt L[R]ang - Pandaran), luôn phần Chân
Lạp (“Hắc” - vùng Tức Khmau/Cà Mau?, “Bạch”/ La Bích/Lovek?,
“Sa Li Nha?”) đến giáp giới Xiêm La.

Việc khai thác phía nam cùng với những biến động tự trị, một

phần do ảnh hưởng quân Chiêm phục hồi, đã làm nổi lên những thổ
hào thiểu số gốc Thái. Ở trung châu phía bắc, các tập đoàn này bị chận
lại vì các cuộc viễn chinh của triều đình, nhưng có vẻ nơi phía nam,
tộc đoàn Thái đã lấn lướt nhiều hơn chỉ vì Trần, “người Miền Dưới”
tuy có khả năng nhưng cũng gặp phải giới hạn của mình. Điều đó

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.