đã trưởng thành rồi kia mà. Bây giờ Liza chỉ còn biết thương hại mẹ mình.
Em phải chăm sóc bà, ngoan ngoãn, không quấy rầy bà, khuyến khích bà
làm điều duy nhất có thể thay đổi tư tưởng của bà: dạy cho em học, truyền
đạt kiến thức của bà cho em. Đôi khi, chính để mẹ thôi đừng nghĩ đến sự
tàn phá của trận bão và các sự thiệt hại của trang viên Shrove, Liza chăm
chỉ học và làm bài từ sáng sớm cho đến tối.
Một điều khác làm cho Liza nhanh chóng trở nên chín chắn, đó là sự lo
âu của em về cái xác của Bruno. Nếu Eve đã chôn cái xác ấy, trước hết là vì
bà muốn thu dấu, do bà sợ sẽ gặp phiền toái nghiêm trọng nếu cái xác ấy bị
khám phá. Liza có một ý thức mơ hồ thuộc loại lo âu đã đọc được trong các
tiểu thuyết của thời đại Nữ hoàng Victoria. Oliver Twist là sách gối đầu
giường của cô bé cũng như The Woman in White. Bây giờ người ta còn
“treo” một con người có nghĩa là làm gì con người ấy? Người ta treo phần
nào trong thân thể của con người ấy? Liza biết nhiều hơn về sự chém đầu.
Vì đã đọc các sách nói về cuộc đại Cách mạng Pháp, cô bé rất rành về cách
người ta chặt đầu những kẻ phạm trọng tội. Eve có sẽ bị treo không? Nghĩ
đến điều đó Liza rất sợ em lại trở thành một con bé con năm tuổi chứ không
phải mười một tuổi, em sợ các ông ác ôn đến bắt mẹ và dẫn bà đi xa. Liza
muốn phản ứng như Eve, ẩn núp và cho rằng chẳng có gì xảy ra. Hơn nữa,
nếu hỏi Eve về vấn đề “treo” một con người, em có thể làm cho bà nghĩ
rằng em có một lý do khác để lo âu. Vì thế Liza không hỏi gì cả. Từ sáng
đến tối, cô bé học với Eve về văn học sử nước Anh, về lịch sử và về tiếng
La tinh.
Rồi một ngày đã sáng rồi mà Eve vẫn nằm mãi trong giường không chịu
dậy. Bà nằm lì trong giường, mặt xoay vào trong. Đã nhiều ngày rồi, đây là
lần đầu tiên Liza đi vào trong rừng. Hôm ấy là ngày cuối cùng của tháng
mười, ngày 31, ngày lễ Halloween, buổi sáng trời không mưa nhưng u ám
và có gió. Bây giờ lớp lá khô rụng đã khô héo, rừng bị tàn phá đã bày ra
trước mắt Liza một ấn tượng khác. Lá cây rụng đã không đổi sang màu nâu
như lá trên những cây còn sống sót, mà khô héo trong lúc chúng còn xanh,
