đầu của con có mặt, vì bố muốn con lý giải trước mặt những người trong gia
đình một câu chuyện dính dáng nhiều tới số phận của con.
Và khi người cha đỡ đầu, chú Landriche tới, lão Barbeau bắt dầu nói:
- Điều bố sắp nói với con sẽ làm con xấu hổ chút ít đấy Landry ạ; vì vậy,
bản thân bố không khỏi không có phần xấu hổ và không lấy làm tiếc buộc
phải tra hỏi con trước mặt gia đình. Nhưng bố hy vọng nỗi xấu hổ ấy sẽ có
ích cho con và chữa con khỏi một sự phóng túng có thể có hại cho con.
Hình như con có làm quen với một người từ sau buổi lễ thánh Andoche và
đã gần một năm nay. Người ta nói với bố ngay từ hôm đầu, vì không thể
tưởng tượng thấy con nhảy suốt ngày lễ với đứa con gái xấu xí nhất, ăn ở dơ
bẩn nhất và tai tiếng nhất trong cả vùng ta. Bố không muốn để ý. Vì nghĩ con
chỉ đùa vui, và chính bố không tán thành việc đó, bởi vì nếu không nên giao
du với những người xấu, thì lại càng không nên làm tăng thêm nổi sỉ nhục và
bất hạnh của họ là bị mọi người ghét bỏ. Bố bỏ qaa không nói với con, vì
ngày hâm sau, thấy con âu sầu, bố nghĩ bụng con đã tự trách mình và sẽ
không hành động như thế nữa. Nhưng khỏang một tuần nay, bố lại nghe nói
tới chuyên khác, và mặc dù qua những người đáng tin cậy, bố vẫn không
muốn tin tí nào trừ phi con xác nhận với bố. Nếu bố có xử sự không đúng vì
ngờ vực con, thì con hãy cho đó là do bố quan tâm tới con và tới bổn phận
phải trông coi hành vi của con. Nếu không đúng sự thật, thì con sẽ làm bố rất
vui lòng, khi cho bố biết là thiên hạ đã làm bố đánh giá con không đúng.
- Thưa cha - Landry nói - xin cha vui lòng cho con biết con phạm tội gì,
và con sẽ trả lời cha theo sự thật và với lòng kính trọng đối với cha.
- Landry, bố nghĩ bố đã nói cho con đủ hiếu rồi: người ta lên án con đã có
quan hệ không chính trực với đứa cháu gái mụ Fadet, một người đàn bà
không tốt, chưa kể chuyện người mẹ của con bé khốn khổ ấy đã bỏ chồng con
và quê quán một cách ô nhục để đi theo lính tráng. Người ta lên án con đi dạo
