Chúng tôi đã từng tin rằng bất cứ thứ gì xảy ra cũng còn hơn việc lặp đi lặp
lại cái chuỗi ngày giống hệt nhau và dài dai dẳng này, hơn sự cùng cực đều
đặn và hệ thống ở Buna. Nhưng rồi chúng tôi đã phải đổi ý khi Buna bắt đầu
vỡ thành từng mảnh rơi khắp xung quanh, tựa như trúng phải một lời nguyền
mà chúng tôi cảm thấy mình cũng bị cuốn vào trong. Chúng tôi đã phải toát
mồ hôi trong lớp bụi và những đống đổ nát bốc khói, run rẩy như những con
vật, dán mình xuống đắt dưới cơn cuồng nộ của lũ máy bay. Ban đêm chúng
tôi quay về trại, những đêm dài lộng gió của mùa hè Ba Lan, suy sụp vì vất
vả và khô kiệt vì khát để rồi thấy trại tan hoang, không có nước để uống và
tắm rửa, không có xúp cho những mạch máu đã cạn, không có điện sáng để
mà bảo vệ miếng bánh của mình khỏi cơn đói của những kẻ khác và đến
sáng hôm sau lại thấy đôi giày và quần áo của mình trong cảnh hỗn loạn tối
tăm gào thét của Buna.
Bọn thường dân Đức ở Buna nổi điên, cơn thịnh nộ của người đang được
bảo đảm bỗng bừng tỉnh khỏi cơn mê thống trị, thấy sự suy tàn của mình
nhưng không muốn hiểu. Những Reichsdeutsche của Lager, kể cả bọn
“chính trị” vào thời khắc nguy hiểm lại cảm thấy mối ràng buộc với nòi
giống và quê hương. Sự kiện mới đã đưa những hận thù và không hiểu nhau
chằng chịt trước đây thành đơn giản hơn và chia lại trại thành hai phe; bọn
“chính trị” cùng với bọn tam giác lục và bọn SS mọt phe, chúng nhìn thấy
hoặc tin là mình nhìn thấy trên mỗi gương mặt chúng tôi vẻ chế nhạo của
chiến thắng ngược dòng cũng như hằn học của sự trả thù. Và vì đó cũng là
điều chúng nghĩ nên sự hung bạo của chúng tăng lên gấp đôi.
Không một tên Đức nào có thể quên chuyện chúng tôi ở về phía bên kia:
phía của những thần sấm khủng khiếp đang rạch nát bầu trời bá chủ của
Đức, vượt lên trên mọi sự phòng thủ bẻ cong xương sống những công trình
của chúng, ngày càng tàn sát gần hơn cho đến khi vào đến tận ngôi nhà chưa
từng bị xâm phạm của dân tộc Đức.
Còn chúng tôi thì đã quá kiệt quệ, không thể thực sự sợ hãi. Số ít còn có thể
đánh giá và cảm nhận đúng đắn thì tìm thấy trong những đợt ném bom hy
