trong toa tàu. Rồi ai đó sẽ thắp lên một ngọn nén buồn thảm, soi lên một
thảm nhung nhúc người trải dài trên sàn tàu, ken đặc và hỗn loạn, lờ đờ và
đau đớn, thỉnh thoảng đột ngột trồi lên ở góc này hay góc kia rồi rũ xuống
ngay lập tức vì kiệt sức.
Qua khe hở, những cái tên quen và không quen của các thành phố Áo,
Salzburg, Viên. Rồi của Séc, cuối cùng là Ba Lan. Vào buổi tối ngày thứ tư
cái lạnh trở nên khắc nghiệt: con tàu chạy xuyên qua những rừng thông đen
bất tận, rõ là đang lên dốc. Tuyết rơi dày dưới đất. Tuyến đường này chắc
chỉ là một tuyến phụ vì các ga đều nhỏ và vắng tanh. Những lúc tàu dừng
chẳng ai còn cố liên lạc với bên ngoài nữa: chúng tôi tự cảm thấy mình đã "ở
bên kia" rồi. Một chặng dừng dài ở giữa đồng, rồi lại lăn bánh cực kỳ chậm.
Đến rất khuya đoàn tàu dừng hẳn lại giữa một vùng đồng bằng tối đen và im
ắng.
Ở cả hai bên đường tàu có thể thấy những hàng đèn đỏ và trắng xa hút tầm
mắt; nhưng không có tí tiếng ồn nào hứa hẹn có khu dân cư sinh sống. Trong
ánh sáng khốn khổ của cấy nến cuối cùng, tiếng bánh xe lăn tắt hẳn, những
âm thanh của con người cũng tắt, chúng tôi chờ điều sẽ xảy đến.
Trong suốt chuyến có một phụ nữ đứng cạnh tôi, cũng bị các thân người
chen chúc nghiền bẹp như tôi. Chúng tôi quen nhau từ nhiêu năm, rồi cùng
bị sự bất hạnh này túm được, nhưng không biết gì nhiều về nhau. Giờ đây,
trong giờ phút quyết định, chúng tôi nói những điều mà những người sống
sẽ không nói với nhau. Chúng tôi tạm biệt nhau và rất nhanh, mỗi người
chào qua người kia lời tạm biệt với chính cuộc đời. Chúng tôi không còn sợ
nữa.
Sự ly tán xảy đến đột ngột. Cánh cửa toa mở ra loảng xoảng, trong bóng
đêm vang lên những mệnh lệnh bằng tiếng nước ngoài, thứ tiếng Đức dä
man cộc lốc khi ra lệnh nghe như thể chúng đang quạt thêm gió vào cơn
giận xưa hàng thế kỷ. Chúng tôi thấy một khoảng sân ga rộng lớn được đèn
chiếu rọi sáng. Sau đó một chút là một däy xe tải. Rồi tất cả lại im lặng. Ai
