kê chiếc đôn gỗ, trên đặt một pho tượng trắng hình một thiếu nữ Lào. Tôi
ngẩn người ngắm kĩ, trời ơi, một người… có lẽ hơn bảy năm ở cái đất Lào
này tôi chưa từng thấy thiếu nữ nào có nhan sắc đẹp như pho tượng đó.
Lão Xương mỉm nụ cười tinh quái, vỗ vai tôi:
- Cậu cũng ngây ngất vì sắc đẹp của pho tượng này ư?
Tôi đỏ mặt chưa kịp đáp thì lão lại nói một cách thương yêu:
- Mà cậu không thể vô tình là phải. Bởi vì, với tuổi mười chín, đôi mươi,
cậu đã biết chút ít việc đời.
Lão Xương vừa nói vừa mở hòm lấy ra một khay đèn thuốc phiện bày
lên mặt phản. Rồi lão bảo tôi ngồi cạnh trong khi lão trân trọng lắp chiếc
diện tẩu vào dọc và bật que diêm gí lên ngọn bấc đèn dầu lạc. Tôi đang
nhìn lão lăn tiêm thuốc thì một con khỉ đu mình trên một cành cây nhảy
xuống, bám chiếc chấn song gỗ, chui vào. Nó nhìn tôi, rồi như nhận thấy
người quen cũ, nó chạy đến nắm áo tôi kêu mấy tiếng vui mừng. Lúc ấy,
lão Xương vừa tiêm xong điếu thuốc, bảo tôi:
- Đấy, người bạn cậu hồi còn nhỏ tuổi. Ngày nay cậu đã lớn, mà nó cũng
già rồi.
Con khỉ khẽ vuốt má tôi, đoạn ép mình vào áo tôi, ủ cho đỡ lạnh.
Lão Xương, chống khuỷu tay xuống gối, từ từ ngồi dậy, phun một tia
khói trắng, khéo làm cho nó bay lên pho tượng, tỏa lan như một đám mây
mờ bao phủ mặt hoa của vị bạch thần.
Ngạc nhiên, tôi nhìn kỹ lão Xương. Hai mắt lão, trong phút đó, in một
nét buồn vô hạn: cặp môi đã thâm xám sẵn, lúc ấy lại như nhuộm thẫm sắc
chàm. Hai bàn tay run lẩy bẩy đưa về pho tượng đẹp nõn nà như một người
bị đuối chơi vơi cố vịn chiếc phao trên mặt nước, hay một người mê ngủ
đang theo đuổi cái bóng mơ hồ của giấc mộng tàn…
Lão lại nằm xuống, tiêm điếu thuốc khác và thở khói lên pho tượng, làm
cái việc kỳ quặc ấy lão tưởng chừng cạnh lão không có một người đang lạ
lùng hết sức. Con khỉ bỏ tôi, bò đến, hểnh mũi lên hít khói. Thì ra - tôi nghĩ
bụng - lão già, con khỉ, và… cả pho tượng mỹ nhân đều nghiện nặng.
