Tiếng cười phá lên. Bọn trai gái tinh nghịch cúi xuống nhặt đòi lại món
tiền chinh trên đĩa của cô đồng dí, rồi kéo nhau đi trêu cô khác.
Nhưng mẹ tôi thấy vậy rồi bà vẫn tin cô dí, tin quả có hồn về dưới mặt
trời chói lọi đang đứng giữa đỉnh đầu! Bà triệu hồn ông ngoại tôi về. Một
phút lâm râm khấn vái xong, cô đồng đã khá già này cất tiếng hát, giọng nỉ
non, buồn rứt xương, rứt thịt. Tôi khẽ hỏi mẹ tôi: “Mả ông ở mãi tận Huế,
sao ông bay ra mau thế? Mà ông nói tiếng Huế cơ mà?” Bà vội bịt ngay
mồm tôi, vì bà đang kính cẩn nghe vong hồn ông tôi nói về những việc âm
dương, cứ như chính ông tôi đã sống lại, ngồi ngay đấy.
- Ông dặn con sau này cố học mà làm quan. Nhà ta có ngôi mộ bà nội
đang kết, sẽ phát về con...
Mẹ tôi nói câu ấy bằng một giọng vui mừng và tin tưởng trong lúc trở về,
chúng tôi đi theo dọc bờ sông.
Từ hôm đó, tôi càng được mẹ tôi yêu quý bội phần. Những chiếc quần áo
đũi ruộm hoa hiên, vỏ sò mẹ tôi đem phát cả cho trẻ con hàng xóm, rồi nhờ
người ra tỉnh mua vải trúc bâu cát bá về may cho tôi mặc. Bà sốt sắng mua
giấy bút, dắt tôi lên trường huyện học vỡ lòng.
Tôi không bao giờ quên được những buổi tinh sương, mẹ tôi dậy thổi
cơm cho tôi để đến trường. Nhất là những buổi sáng mùa đông, nằm trùm
chăn, tôi lắng nghe tiếng guốc của bà sẽ động trên nền sân đất rắn, tôi lắng
nghe tiếng gạo sát vào lòng rá bên vại nước cạnh gốc cau.
Dậy ăn cơm, tôi thấy sách vở bút mực của tôi đã xếp sẵn cả rồi. Bà đưa
tôi đến tận cửa trường, và đón tôi về ngày bốn lượt, không ngày nào thiếu.
Những buổi tối đèn hết cả dầu, mẹ sợ tôi không học được phải xách chai
sang tận làng bên mua, đi qua mấy cánh đồng, qua một cái miếu cây cỏ
mọc um tùm gọi là miếu “Hai Cô”, người ta bảo thiêng lắm. Lần nào mẹ tôi
cũng đứng lại khấn vái một lúc lâu, tôi chắc bà kêu cầu cho tôi học mau tấn
tới... để sau này làm quan, như lời vong hồn ông ngoại tôi báo trước!
Học để làm quan! than ôi! cái hi vọng quá to tát ấy của mẹ tôi có viên
mãn được bao giờ.
