Gertrud xem những vị khách này không khác gì những kẻ xâm phạm
công việc chính của mình vì, với tư cách nữ thủ thư của tu viện, thỉnh
thoảng bà cũng phải dịch. Mà bà lại chẳng giỏi cho lắm - tiếng Pháp và
tiếng Ý cố lắm cũng chỉ xoàng xoàng - nhưng vị trí của bà đòi hỏi mấy cái
đó. Hầu hết khách đến thăm chúng tôi đều nói được tiếng Latin hoặc tiếng
Đức nhưng tôi thích nhất những người mang đến ngôn ngữ lạ. Chính trong
những cuộc đối thoại này mà khả năng nghe của tôi được mài sắc. Thử
thách đặt ra không chỉ là hiểu được từ mà còn phải nắm được những khái
niệm ngoại lai nữa. Ví dụ, tôi biết Giáo hoàng Clement đã chuyển giáo hội
đến Avignon - nhưng tại sao? Và nơi đó ở đâu? Trông nó như thế nào? Một
đêm tôi tình cờ nghe thấy cuộc cãi vã đầu tiên. Một người khách nước
ngoài dám nghi ngờ sự tôn nghiêm của Giáo hoàng quá cố Boniface và
Gertrud đã nhảy chồm chồm lên để bảo vệ Đức Giáo hoàng. Đối với một
con bé như tôi, chuyện đó thật gây sốc.
Tôi nhớ như in cái đêm năng lực của mình được bộc lộ. Một người khách
ngoại quốc ngồi giữa chúng tôi và Gertrud, như thường lệ, lại vật vã với
việc chuyển ngữ. Tôi chẳng thấy có gì khó hiểu cả, vì tôi có thể nắm được
tất cả những gì họ nói. Không quan trọng đó là ngôn ngữ gì, đơn giản là tôi
hiểu được thôi. Vào đêm đó vị khách là người Ý, một ông già nghèo khổ,
nhếch nhác. Bất cứ ai cũng có thể thấy rằng ông không còn trụ được ở thế
giới này lâu nữa, và ông đang nỗ lực hết sức để mọi người hiểu được tình
huống ông đang gặp phải. Gertrud vung tay lên đầy khinh bỉ và tuyên bố
rằng giọng của ông thô tục đến nỗi không thể hiểu được.
Có lẽ vì ông lão trông quá yếu ớt, hay có lẽ vì tiếng nấc hấp hối nơi ngực
ông. Có lẽ vì ông vừa húp từng thìa cháo vừa không ngớt lời cám ơn các bà
xơ, không thốt lên một lời than trách nào dù chẳng ai hiểu được ông. Hay
có lẽ vì tôi có cảm giác là nếu không có ai đó nói chuyện với ông trong cái
đêm định mệnh ấy, thì có thể sau này sẽ chẳng có ai nói chuyện với ông
nữa. Dù vì lý do gì, tôi cũng đã phá vỡ luật im lặng của mình và bước ra
khỏi góc phòng. Dùng phương ngữ Ý của ông, tôi hỏi, “Tên ông là gì ạ?”
