con gái như một món hàng. Nhưng bà là bà mẹ. Cái chất mẹ ấy đã âm ỉ cắn
rứt lương tâm bà, có lúc làm bà kinh hãi. Ngòi bút giải phẫu của Moravia
rất sâu sắc trong việc thể hiện tính cách phức tạp như vậy.
gt là nguyên nhân trực tiếp đẩy Adriana vào sa ngã. Đây là nhân vật có tính
cách đê mạt nhất trong cuốn truyện, nhưng đấy lại là người lý tưởng của cô
gái Adriana khi cô còn trong trắng. Mỗi một hành động của gt, ngay cả khi
được nhìn bằng ánh mắt tôn thờ của Adriana vẫn hàm chứa sự giả dối đến
đê tiện. Khi mừng vui cũng như khi lo âu, nhân vật này luôn luôn bộc lộ
bản chất "thằng" của hắn. Chính hắn mới là kẻ bán mình đúng nghĩa. Hắn
biết thể hiện một cách tuyệt vời những tình cảm mà hắn không hề rung
động. Tính cách ấy không chỉ tác hại trong tình yêu, hắn có thể trở thành
chính khách lưu manh, nhà văn bồi bút...
Cô bạn gái Gisella như một cái kích cuối cùng đẩy Adriana xuống vực, bắt
đầu từ chuyến đi Viterbo. Gisella muốn biến Adriana thành giống mình để
tước đi cái quyền phê phán của cô. Gisella hại bạn hồn nhiên như một trò
đùa, nhưng đằng sau cái trò đùa ấy là đặc tính của kẻ ác: kẻ ác không muốn
cho ai hạnh phúc hơn mình.
Adriana thì lại quá ngây thơ, đa cảm và rất mực dịu dàng. Cô dễ rớt lệ chỉ
vì một câu nói thô bạo. Cô chợt thấm thía nỗi cô đơn của thời con gái khi
nghe tiếng nhạc từ công viên vọng tới căn nhà tồi tàn của hai mẹ con cô. Cô
không biết đố kỵ, không biết hằn thù. Tâm hồn cô luôn tràn đầy tình cảm
trìu mến, biết ơn và nhân hậu. Ngay sau này khi phải điêu đứng khổ sở vì
những kẻ xấu, cô cũng không cảm thấy oán trách hay căm thù họ. Cô cay
đắng nhận ra sự ngây thơ của mình chỉ gây xúc động cho một số ít
người,còn với đa số, nó là trò cười và đẩy họ đến những hành vi đê tiện. Có
thể nói với Adriana, phẩm chất tạo nên sự bất hạnh. Giá cô ích kỷ một chút,
quyết liệt một chút, cuộc đời cô có thể sẽ khác đi. Bạn đọc Việt Nam hẳn có
lúc đã phải bực mình về thái độ chịu đựng của Adriana, nhất là với câu
chuyện ở Viterbo. Nhưng đây là một cô gái của thành Rome, của xã hội Ý.
Moravia đã để sự ngây thơ đối diện với lừa lọc, dịu dàng đối diện với ác
độc. Adriana thua cuộc vì xã hội ấy chưa cho phép đức hạnh chiến thắng.
Thật xót xa khi thấy cái trong trắng nhất lại bị vùi trong bùn đen nhơ bẩn