chấm hết cho một câu chuyện là có thể làm nó tồn tại được. Trong ngăn kéo
của tớ đã có vài đoạn mở đầu của các bản thảo chưa được công bố, nhưng
tớ coi chúng là những câu chuyện chết bởi chưa có ai từng đọc chúng. Một
cuốn sách chỉ sống khi có độc giả. Chính độc giả mang lại sức sống cho
sách khi tạo ra những hình ảnh sẽ tạo nên thế giới tưởng tượng nơi các nhân
vật sống.
Cuộc chuyện trò của chúng tôi bị cắt ngang khi cô thủ thư chẳng có việc gì
làm mang tới cho Milo một tách sô cô la kèm mứt kẹo. Cậu bạn tôi làm một
ngụm ca cao rồi nhận xét:
- Mỗi lần sách của cậu ra hiệu sách và bắt đầu cuộc đời của chúng, cậu đều
nói với tớ rằng chúng không còn thực sự thuộc về cậu nữa...
- Chính xác! Chúng thuộc về độc giả, họ sẽ tiếp tục công việc của tớ khi
nắm lấy các nhân vật và cho chúng sống trong trí tưởng tượng của họ. Đôi
khi, họ hiểu một vài đoạn theo ý của mình, khoác lên chúng một ý nghĩa
mới không có trong đầu tớ lúc viết ra, nhưng đó là một phần của cuộc chơi!
Milo vừa chăm chú lắng nghe vừa viết nguệch ngoạc lên cuốn sổ của tôi:
Tôi tin chắc vào lý thuyết này. Tôi vẫn luôn nghĩ rằng một tác phẩm chỉ
thực sự tồn tại thông qua mối liên hệ với độc giả. Ngay cả bản thân tôi cũng
vậy, thời chỉ mới đọc chứ chưa viết sách, tôi đã luôn tìm cách đi càng xa
càng tốt vào thế giới tưởng tượng của câu chuyện làm mình vui thích bằng
cách dự đoán trước, vạch ra hàng nghìn giả thiết, thử đoán cách xử lý của
tác giả và tiếp tục câu chuyện trong đầu mình ngay cả khi đã đọc hết trang
cuối cùng. Bên ngoài những con chữ được in ra, chính trí tưởng tượng của
độc giả mới là thứ quan trọng hơn cả vỏ văn bản và cho phép câu chuyện
được tồn tại một cách trọn vẹn nhất.
- Vậy là, nếu như tớ hiểu đúng thì chính nhà văn như cậu và độc giả đã
cùng nhau tạo ra thế giới ảo?
- Không phải tớ nói ra điều ấy, Milo ạ, chính là Umberto Eco đấy! Là
Jean-Paul Sartre đấy! tôi đáp lại rồi chìa ra cho cậu ta quyển sách đã mở sẵn
trong đó tôi có gạch chân câu văn ấy: “Đọc sách là một bản hiệp ước về tính
độ lượng giữa tác giả và độc giả, người này tin tưởng người kia, người này
trông cậy vào người kia.”
