Một giờ sau, họ bắt đầu nhìn thấy những ngọn đèn ở phía trước - một
dãy đèn đỏ lập lòe, yếu ớt giăng dọc chân trời, như thể được treo lơ lửng ở
một độ cao gần mặt đất. Nhưng phải mất ít nhất một giờ nữa họ mới tới
được chỗ có những ngọn đèn đó trong khi các tù nhân ngồi xổm túm tụm
lại trên thuyền trong những bộ quần áo ướt sũng (họ không còn cảm thấy
mưa rơi thành giọt nữa) và dõi mắt đăm đăm về phía các ngọn đèn càng
ngày càng gần hơn cho tới khi, cuối cùng, đỉnh của con đê hiện ra; giờ đây,
họ có thể thấy rõ một dãy lều dã chiến nằm dọc mặt đê và những đám
người ngồi xổm quanh các đống lửa, ánh sáng đèn phản chiếu trên mặt
nước cho thấy một số lượng lớn thuyền nhẹ khác được neo vào sườn đê cao
mờ tối phía trên. Ánh sáng đèn pin lóe lên, nhấp nháy dọc chân đê giữa
những chiếc thuyền chở tù nhân đã được cột chặt lặng lẽ neo đậu ở đó trong
đêm tối.
Khi lên tới mặt đê, các tù nhân có thể nhìn thấy một dãy lều bằng vải
kaki được dựng rải rác với những đám người vây quanh đống lửa - đàn ông,
đàn bà, trẻ con, người da đen, người da trắng - ngồi co ro hoặc đứng túm
tụm giữa các bọc tư trang méo mó, đầu họ ngoái lại, con ngươi sáng lấp
lánh trong ánh lửa khi lặng lẽ nhìn những bộ quần áo tù kẻ sọc và những
sợi xích; ở một đoạn xa hơn của con đê là một đàn la và hai hoặc ba con bò
cái cũng đứng chen chúc và bị buộc vào một chỗ. Thế rồi tù nhân có dáng
người cao phát hiện ra một âm thanh khác. Không phải bây giờ hắn mới bất
ngờ nghe thấy âm thanh ấy, hắn nhận ra rằng lúc nào mình cũng nghe thấy
nó - thứ âm thanh nằm ngoài kinh nghiệm và khả năng thẩm thấu của mình,
thứ âm thanh mà từ trước đến giờ hắn đã quên như một con kiến hoặc một
con bọ chét quên mất âm thanh của trận tuyết lở từ đống tuyết mà nó đã bò
lên; hắn đã di chuyển phía trên vùng con đê lụt nước này từ trưa và cũng đã
điều khiển cái cày, cái bừa và cả máy gieo hạt di chuyển trong cái bóng của
nó suốt bảy năm nay qua, nhưng hắn đã không nhận ra ngay lập tức tiếng rì
rầm sâu thẳm vọng tới từ phía bên kia đê. Hắn dừng chân. Hàng dài tù nhân
phía sau hắn cũng phải dừng bước như những toa tàu chở hàng đột nhiên bị
dồn lại, với tiếng lách cách của kim loại vang lên hệt như tiếng va chạm
của các toa tàu. “Đi!”, một người lính quát to.
