Thật thú vị cho cái sự “đi”, nếu nhạc sĩ tài hoa Đặng Thế Phong không
đi giang hồ sang tận xứ Cao Mên, làm sao có được tuyệt tác Con thuyền
không bến? Những ngày đói khổ này, chàng phải bán brillantine giả làm
thuốc cao để có tiền hồi hương.
Với Quảng Nam, cụ thể là Hội An thì cũng là một trong những “địa
chỉ” hấp dẫn văn nghệ sĩ tìm đến. Năm 1946, văn, thi sĩ kiêm đạo diễn kịch
Thế Lữ cùng nhóm nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát, Văn Chung... trong đoàn
ca vũ nhạc Anh Vũ của Thế Lữ đến Hội An trình diễn. Qua giao lưu với
anh em văn nghệ nơi này, “kiện tướng của phong trào Thơ mới” rất yêu
thích giai điệu của bài Xuân và tuổi trẻ của nhạc sĩ tài hoa La Hối. Ca khúc
này, lúc bấy giờ gọi theo tiếng Pháp là Printemps et jeunesse và chưa có lời
ca. Tìm hiểu cuộc đời tài hoa của người nhạc sĩ sớm hy sinh vì đại nghĩa,
Thế Lữ rất xúc động nên đã xin phép gia đình nhạc sĩ viết lời cho nhạc
phẩm giá trị này. Sau đó, Nguyễn Xuân Khoát soạn hòa âm, Văn Chung
soạn vũ điệu và khi trình diễn đã làm nức lòng người dân phố Hội. Cho đến
nay vẫn là ca khúc không thể thiếu trong mỗi độ xuân về.
Mà người đi chơi xa, dù không thong thả tiền bạc thì ít ra cũng không
nặng nợ gia đình, vợ con. Quả thật, tôi chưa đọc được một tài liệu nào nói
đến ông vua hoạt kê Số đỏ Vũ Trọng Phụng đã đi giang hồ những nơi đâu.
Chỉ bằng ngòi bút vừa nuôi mẹ, nuôi vợ và con để đến nỗi phải thổ huyết
ho lao trên trang bản thảo thì làm sao có thể “dứt áo” ra đi một cách nhẹ
nhàng? Vì thế nghĩ cho cùng, trong đời được đi chơi xa nhiều lần, há cũng
là một lạc thú.
Ngày nay, những người cầm bút vẫn tiếp tục “đi để viết”. Tất nhiên, về
mọi phương diện thì họ hơn hẳn các đàn anh thuở trước. Nhưng về tác
phẩm “thu hoạch” sau mỗi chuyến đi thì sao? Đó là một chuyện khác nữa.
Thôi thì, cứ ngâm ư ử mấy câu thơ của anh bạn Phạm Hữu Quang:
Giang hồ ta chỉ giang hồ vặt
Nghe tiếng cơm sôi cũng nhớ nhà.
