33. – TRÙNG-NHĨ
Trùng-Nhĩ là con vua nước Tấn, vì việc phế trưởng lập thứ, mà phải
chạy chốn ra các nước, long-đong 19 năm giời đói rét khổ-sở, các người
theo phò đều hết lòng giúp chúa như Hồ-Mao, Hồ-Yển, Triệu-Thôi, Giới-
Tử-Khôi, Ngụy-Thù, v...v... đều là hào-kiệt. Có khi đói quá, hết cái ăn. Tử-
Thôi phải cắt thịt đùi dâng, mong giúp Trùng-Nhĩ về nước làm vua. Đến
sau nhờ binh Tần đưa về nước. Khi sắp về đến nước, qua sông Huỳnh-Hà,
Hồ-Thúc là người giữ hành lý cho Trùng-Nhĩ trong khi lánh nạn, đang gom
góp những đồ thường dùng 19 năm cực khổ, áo rách cơm khô, dổ nát, chén
vỡ, chiếu rách, nệm sơ, đều sai khiêng xuống thuyền hết ; Trùng-Nhĩ thấy
vậy cười bảo rằng : « Ta nay về làm vua, ăn ngọc cũng có, những vật rách
vỡ ấy còn dụng làm chi ». Nói rồi sai quân bỏ cả lại trên bờ, Hồ-Yển thấy
vậy than rằng : « Công-Tử chưa đặng giầu sang đã sớm quên nghèo đói,
ngày kia thương mới bỏ cũ, chúng ta còn có ra chi, những người theo lúc
hoạn-nạn đây, ví cũng như đồ rách vỡ đó, uổng thay 19 năm cơ-khổ, nay
thấy quang cảnh như vầy, cũng nên sớm từ đi, sau còn có ngày nhắc tới ».
Nói song đem hòn ngọc của Tần-mục-Công trước cho riêng mình, quỳ
trước mặt Trùng-Nhĩ thưa rằng : « Nay Công-Tử về làm vua, trong có chư-
thần, ngoài có Tần-Tướng, tôi có theo cũng là vô-ích, xin cho tôi làm
ngoại-thần ở xa cũng đặng. Nay có viên ngọc đem dâng tặng làm vật kỷ-
niệm. Tôi nghĩ khi Công-Tử còn lênh-đênh đất khách, tôi hết lòng phò, nay
về đến nước rồi, sét bổn-phận tôi long-đong, sức mỏi gối dùn, ví như của
rách vỡ kia, có để cũng vô-ích, nên tôi xin kiếu trước ». Trùng-Nhĩ nghe
xong, nghĩ mình đáng tội, dưng dưng nước mắt, liền sai lại khuân hết đồ vỡ
rách đó xuống thuyền, rồi dòm xuống sông mà thề rằng : « Tôi về nước mà
quên ơn ai, thời con cháu tuyệt-diệt. » Rồi quăng viên ngọc xuống sông bảo
rằng : Hà-Bá làm chứng. Trong bọn theo phò về đó, duy có Tử-Thôi nghe
câu truyện đó, lấy làm buồn-bực, bỏ mà về nhà, cam chịu nghèo hèn đói
