mình mà sống cách đấy hai dãy phố, để chứng kiến người vợ trở nên “góa
bụa” như thế nào. Việc đó kéo dài 20 năm, nhưng bỗng chốc ông trở về xô
cửa bước vào nhà. Tác giả viết: “Dưới vẻ ngoài của sự bấn loạn của thế
giới bí ẩn của chúng ta, các cá nhân đã tự thích nghi với một hệ thống,
những hệ thống giữa quan hệ giữa con người với nhau, và chung cục ra,
nếu trong thời khắc nào đó con người muốn lánh xa con đường được vạch
sẵn ra cho họ, thì có nguy cơ là vĩnh viễn mất đi chỗ đứng của mình”
Những tác phẩm của Hawthorne vẫn mang tính thời sự nóng bỏng đối với
xã hội hiện đại và những khủng hoảng đạo lý và tâm linh của nó, chưa kể
việc nhận dạng lịch sử của nền văn học Mỹ. Gần hai thế kỷ đã trôi qua kể
từ ngày Hawthorne chào đời, nhưng đến nay ông vẫn là một ngọn hải đăng
của chủ nghĩa nhân văn trong văn học thế giới.
