Catulle Mondès… Người ta khó mà hình dung được sự đụng đầu giữa
những khách thượng lưu văn chương đi đưa đám với đội quân của những
gái lầu xanh già mặt bự phấn son.
Khúc cầu hồn của Verlaine
Tại nghĩa trang Batignolles, Jules Renard nghe Barrès nói lời vĩnh biệt
Verlaine “với những tiếng âm vang của hầm mộ và tiếng quạ kêu”. Tiếp đó
đến lượt Coppe “được tán thưởng lúc đầu nhưng lại làm người ta lạnh
người đi khi ông giữ chỗ cho mình cạnh Verlaine ở thiên đường”. Ngay
hôm sau, Valéry viết cho Gide: “Chúng tôi đã chôn cất Verlaine. Và người
ta cũng lợi dụng dịp này nếu có thể. Sau những lời điếu, chúng tôi 15 người
ngồi quanh chiếc bàn trong tiệm Clichy và vui đến mức khiến người chết
phải hối tiếc về cái chết của họ”.
Ôi Verlaine đáng thương… Những lời đẹp đẽ ấy được rút ra từ một tập sách
nhỏ Nấm mồ của Verlaine của Jacques Drillon ra đời vào dịp kỷ niệm 100
năm ngày Verlaine qua đời (10-1-1996). Còn một cuốn sách dày
cộp Verlaine, câu chuyện của thân xác của Alain Buisine. Buisine, thay cho
một bức ảnh thánh bằng kính màu, đã vẽ ra tác giả của Sagesse như một
miêu tả nhân chủng học, không khoan nhượng nhưng cũng không kém dịu
dàng.
Một khúc cầu hồn khác cho Verlaine là khúc balade của Guy Goffette,
trong đó có câu: “Verlaine: Thật mỏng manh và chói lọi như đóa mào gà
trong sương mù”.
