Đoạn trích trên cho thấy Trần Huy Liệu là người nóng nẩy, cứng cáp,
và Thu Tâm cũng thật sắc sảo. Và thêm một điều nữa: đã đứng vào hàng
ngũ cộng sản, Liệu vẫn coi Phan Bội Châu là thủ lĩnh, chí ít về mặt tinh
thần, nên mới có đòi hỏi khắt khe đến vậy. Liệu “mọc” ra từ trong phong
trào quốc gia, và dù có “trở thành” gì gì, trong thâm căn, ông vẫn là một
nationaliste - người quốc gia.
Năm 1940, trong nhà tù Sơn La, Liệu nhận tin Phan Bội Châu mất.
Đau xót lắm. Một sự nghiệp lớn được dẫn dắt bằng một tư tưởng có căn
bản hẳn hoi, chứ không phải cách mạng lối vá víu chằng đụp. Một nhân
cách phóng khoáng, hồn hậu. Một nghiệp dĩ đang vun trồng bị dở dang,
phải trở thành “Ông già bến Ngự” hiền lành, đến bọn hương dõng trong
làng xã cũng hạch hỏi được. Trong “Niên biểu” viết những ngày bị giam
lỏng, con người ấy đã chân thành biết bao khi nhận lỗi trước quốc dân đồng
bào. Cái tâm sự bi đát “biển xanh chưa lấp được mà chim tinh vệ cô độc đã
rã cánh” nặng trĩu đoạn cuối cuộc đời cụ.
